Umów wizytę
Jak powstają kamienie nerkowe?

Jak powstają kamienie nerkowe?

Data publikacji: 12.01.2024 r.

Kamienie nerkowe to złogi różnych związków chemicznych, gromadzące się w różnych częściach układu moczowego – głównie w nerkach, ale też w moczowodzie i pęcherzu moczowym. Jak jednak powstają, czym się od siebie różnią i co sprzyja ich osadzaniu?

Powody powstawania poprzez identyfikację rodzajów kamieni nerkowych

Kamienie nerkowe to jedno z najbardziej bolesnych schorzeń układu moczowego. Powstają w wyniku skupiania się nadmiaru minerałów i soli w nerkach lub drogach moczowych. Kiedy wspomnianych substancji w moczu jest zbyt wiele, nerki nie są w stanie ich wyfiltrować i nie zostają w sposób naturalny wydalone z organizmu. Zamiast tego tworzą się  niewielkie kryształki, które z czasem łączą się i nawarstwiają, przyjmując postać piasku, a następnie kamieni. Czasem proces trwa latami, bywa jednak, że zajmuje tylko kilka tygodni. 

Co jednak istotne, istnieją różne rodzaje kamieni nerkowych, a przyczyny ich powstawania mogą się różnić w zależności od ich składu. Najczęściej spotykane są:

  • kamienie szczawianowo-wapniowe, 
  • kamienie fosforanowo-wapniowe,
  • kamienie moczanowe,
  • kamienia cystynowe

W większości przypadków nadmiar tych składników w moczu spowodowany jest niewłaściwą dietą, jednak czasem są wynikiem innych chorób lub czynników genetycznych. 

Kamienie szczawianowo-wapniowe

Kamienie szczawianowo-wapniowe charakteryzują się dużą zawartością wapnia i szczawianów. Zwykle mają gładką powierzchnię i ciemną barwę – brunatną, szarą lub czarną. Przyczyną powstawania kamieni szczawianowo-wapniowych często jest stosowanie diety bogatej w białko pochodzenia zwierzęcego i wapń (w tym nadmierne spożywanie takich produktów jak mięso, mleko i sery), a także w produkty zawierające szczawiany (szpinak, szczaw, botwinka, mocna herbata). Ponadto kamienie szczawianowo-wapniowe mogą być skutkiem dziedzicznych predyspozycji genetycznych, a także stanowić pokłosie innych chorób, np. cukrzycy.

Kamienie fosforanowo-wapniowe

Kamienie fosforanowo-wapniowe to złogi, których powstawanie często wiąże się z przewlekłymi infekcjami układu moczowego, prowadzącymi do zmiany pH moczu. Sprzyja to osadzaniu się fosforanów i wapnia tworzących kamienie. Kamienie fosforanowo-wapniowe mogą być również spowodowane przez zaburzenia metaboliczne. Specyficznym rodzajem kamieni fosforanowych są kamienie struwitowe, które tworzy fosforan magnezowo-amonowy. Mają żółtą barwę i są bardzo kruche, a występują głównie u osób z przewlekłymi chorobami nerek

Kamienie moczanowe

Kamienie moczanowe powstają w sytuacji, gdy w moczu znajduje się zbyt duże stężenie kwasu moczowego. Mają barwę ciemnobrunatną i posiadają gładką powierzchnię.  Przeważnie dotykają osoby, w których diecie dominują produkty pochodzenia zwierzęcego. Do czynników ryzyka powstawania kamieni moczanowych należy również picie zbyt małej ilości płynów i związanej z tym małej objętości moczu, niedobór magnezu, a także występowanie niektórych chorób. Należą do nich między innymi: zespół Lescha i Nyhana, choroby przerostowe układu krwiotwórczego, pierwotna dna moczanowa czy przewlekłe biegunki. 

Kamienie cystynowe

Kamienie cystynowe powstają na skutek gromadzenia się w moczu cystyny, czyli aminokwasu wchodzącego w skład budujących nasz organizm białek. Do takiej sytuacji dochodzi zwykle, gdy pH moczu jest zbyt niskie – cystyna lepiej rozpuszcza się bowiem w środowisku zasadowym. Kamienie cystynowe charakteryzuje heksagonalny kształt, żółty kolor i miękka struktura. Tego typu złogi mają zazwyczaj podłoże genetyczne, choć ryzyko tworzenia się kamieni cystynowych wzrasta również u osób przebywających przez długi czas w suchym i gorącym klimacie

Potencjalnie zaniedbania prowadzące do kamicy moczowej

Zaniedbanie tematu kamieni nerkowych i brak reakcji na ich pojawienie się, czyli niepodjęcie właściwego, przyczynowego leczenia może przynieść szereg nieprzyjemnych konsekwencji. Najbardziej dokuczliwe i nieprzyjemne to:

  • ataki kolki nerkowej (link – Czym jest kolka nerkowa?), spowodowanej zablokowaniem przez kamień moczowodu,
  • uporczywy ból,
  • trudności w oddawaniu moczu (skąpomocz, bezmocz, krwiomocz).

W krytycznych przypadkach pojawić się może także sepsa i trwałe uszkodzenie nerek.   

Dowiedz się więcej na temat objawów kamicy nerkowej (link)

Podsumowanie

Kamienie nerkowe i powodowana przez nie kamica moczowa to schorzenie niezwykle uciążliwe i bolesne. Mając jednak na uwadze sposoby powstawania różnych rodzajów złogów, można zawczasu wprowadzić w swoim życiu zmiany, zapobiegające pojawieniu się kamieni nerkowych. Mowa przede wszystkim o przestrzeganiu zdrowej diety, piciu dużej ilości płynów i optymalnej suplementacji.

Źródła:

Umów się do lekarza

Skontaktuj się z nami, aby ustalić najlepszą dla siebie ścieżkę leczenia. Umów się na konsultację z urologiem.

Poradnia urologiczna

Konsultacje komerycyjne:
788 502 989
Poniedziałek-piątek: 9.00-17.00

Konsultacje na NFZ:
22 73 54 100 /101

Umawianie zabiegów
661 300 313
Poniedziałek-piątek: 8.00-16.00

    Wyślij e-mail:
    uro@emc-sa.pl
    W godz. 8.00 – 16.00 odpowiadamy
    tego samego dnia roboczego