Choroby układu moczowego i infekcje bakteryjne to niektóre z przyczyn powodujących bóle pęcherza. Dolegliwości towarzyszy uczucie parcia na mocz, dyskomfort, a nawet krwawienie. Jak leczyć bolący pęcherz? Odpowiadamy!

Jak boli pęcherz moczowy? Objawy

Bolący pęcherz to szczególnie nieprzyjemna dolegliwość, która wpływa na nasze codzienne funkcjonowanie. Uczucie dyskomfortu pojawia się w dolnej części brzucha i nasila się w trakcie oddawania moczu. Jednak sam ból to nie wszystko — towarzyszyć mu mogą również inne objawy, których występowanie zależne jest od przyczyny bólu. Do najczęstszych z nich należą:

Pieczenie — występujące podczas mikcji,

Częstomocz — zwiększona częstotliwość oddawania moczu (powyżej 8 razy w ciągu dnia i 2 razy w ciągu nocy),

Poczucie dużego parcia na pęcherz — silna i nagła potrzeba skorzystania z toalety, 

Krew w moczu — w trakcie oddawania moczu może pojawić się krwawienie,

Zmiana zabarwienia lub zapachu moczu — mocz może stać się gęsty i mętny oraz przybrać czerwony lub brunatny kolor, a także zyskać nieprzyjemny zapach, 

Uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

W przypadku długotrwałych i nieleczonych problemów z pęcherzem może również pojawić się podwyższona temperatura ciała, nudności i wymioty oraz ból w okolicy lędźwi.

Sprawdź też, o czym może świadczyć ból przy oddawaniu moczu.

Ból pęcherza — przyczyny

W większości przypadków za ból pęcherza moczowego odpowiada zakażenie dróg moczowych (ZUM), spowodowane infekcją bakteryjną. Najczęściej wywołują ją bakterie E.coli, a ich występowanie sprzyja rozwojowi stanu zapalnego. Przyczynami dolegliwości bólowych mogą być także:

Śródmiąższowe zapalenie pęcherza  — ciągłe i nawracające schorzenie objawiające się przewlekłym bólem w okolicy miednicy i pęcherza,

Kamica moczowa — choroba, w trakcie której z moczu wytrącają się mineralne złogi (kamienie) powodujące dyskomfort,

Choroby ginekologiczne — u kobiet może to być np.: endometrioza, zapalenie jajników, czy zapalenie narządów miednicy mniejszej. Ból pęcherza u mężczyzn może natomiast wynikać z zapalenia prostaty lub dróg nasiennych,

Schorzenia układu pokarmowego — takie jak: zespół jelita drażliwego, zapalenie uchyłków lub wyrostka robaczkowego,

Nowotwory — w szczególności te, które atakują pęcherz moczowy oraz szyjkę macicy,

Urazy mechaniczne oraz przebyte operacje — np. ból w okolicy pęcherza po cięciu cesarskim.

Bóle pęcherza moczowego — diagnostyka

Diagnostyka bólu pęcherza polega na przeprowadzeniu wywiadu medycznego oraz wykonaniu szeregu badań. Działania te pozwolą określić przyczyny dolegliwości. Lekarz może zalecić:

badanie ogólne moczu — pozwalające przede wszystkim na wykrycie infekcji bakteryjnych,

posiew moczu — dzięki któremu możliwe jest zidentyfikowanie bakterii wywołujących dolegliwość,

USG, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny — badania obrazowe umożliwiają zdiagnozowanie chorób nowotworowych,

cytoskopię — polega ona na wprowadzeniu do pęcherza moczowego narzędzia, dzięki któremu można ocenić jego stan, a w razie potrzeby pobrać fragment tkanki do dalszych badań.

Co na ból pęcherza pomoże? Leczenie domowe i farmakologiczne

Dolegliwości bólowe pojawiające się w okolicy pęcherza należy skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu, który zdiagnozuje ich przyczynę oraz zdecyduje o sposobie leczenia. Najczęściej do zwalczenia bólu pęcherza moczowego służą odpowiednio dobrane leki, a w przypadku cięższych chorób wprowadza się także zabiegi operacyjne. Pomocne w zmniejszeniu dyskomfortu są także domowe sposoby na bolący pęcherz.

Bóle pęcherza — farmakoterapia i leczenie operacyjne

Leczenie farmakologiczne najczęściej wprowadza się, gdy mamy do czynienia z zakażeniem dróg moczowych. W takim wypadku zaleca się stosowanie doustnych leków przeciwbakteryjnych, które skutecznie eliminują rozwijającą się infekcję. Farmakoterapię wdraża się także przy śródmiąższowym zapaleniu pęcherza, które leczy się za pomocą leków przeciwbólowych, antyhistaminowych lub immunosupresyjnych. Niesteroidowe leki przeciwzapalne stosuje się również w początkowych fazach kamicy moczowej.

W przypadku cięższych powikłań niezbędne jest wdrożenie leczenia operacyjnego. Do takich zabiegów kwalifikują się przede wszystkim osoby chorujące na nowotwory oraz zmagające się z kamieniami pęcherza. Podstawą w leczeniu raka pęcherza moczowego jest zabieg endoskopowy, a w zaawansowanym stadium wykonuje się także cystektomię (usunięcie pęcherza). Operacyjne usuwanie kamieni moczowych najczęściej odbywa się za pomocą litotrypsji pozaustrojowej, polegającej na skruszeniu złogów falami uderzeniowymi.

Domowe sposoby na ból pęcherza

W złagodzeniu bólu pęcherza moczowego pomóc mogą także domowe metody. 

Przede wszystkim warto zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu. Dobrze sięgnąć więc po nisko- lub średniozmineralizowaną wodę, herbaty ziołowe oraz soki owocowe. Picie dużej ilości płynów, a w szczególności tych z dodatkiem witaminy C, pozwoli wypłukać bakterie z układu moczowego. 

Poleca się również stosowanie ciepłych kompresów na brzuch oraz dodanie do diety żurawiny — wykazuje ona działanie uniemożliwiające bakteriom przyleganie do ścian dróg moczowych. 

Do zniwelowania uczucia dyskomfortu można też wykorzystać preparaty ziołowe zawierające ziele nawłoci, pokrzywy czy skrzypu. Pomocne okazać się mogą także nasiadówki z dodatkiem rumianku, nagietka i kory dębu.

Sposoby na bolący pęcherz — najlepsza jest profilaktyka!

Kluczowe znaczenie w zapobieganiu bólom pęcherza moczowego odgrywa profilaktyka. Niezwykle istotne jest codzienne dbanie o higienę osobistą — regularne mycie okolic intymnych oraz noszenie bawełnianej bielizny skutecznie zapobiegnie infekcjom. Należy także unikać przetrzymywania moczu, którego zastój może prowadzić do namnażania się bakterii. Wobec tego warto zadbać o regularne i dokładne opróżnianie pęcherza. 

Osoby aktywne seksualnie, a w szczególności kobiety, powinny pamiętać o oddawaniu moczu tuż po każdym stosunku. Pójście do toalety pozwoli oczyścić drogi moczowe z ewentualnych drobnoustrojów. Ważne jest również picie dużej ilości płynów oraz regularne kontrole lekarskie — wczesne wykrycie chorób układu moczowego przyspieszy proces leczenia.

Bóle pęcherza moczowego — podsumowanie

Ból pęcherza może wynikać z różnych przyczyn. Wśród najczęstszych wymienia się infekcje bakteryjne. Szybka konsultacja lekarska i wykonanie podstawowych badań to najlepszy sposób, by dowiedzieć się, od czego boli pęcherz oraz wdrożyć odpowiednie metody leczenia. Regularne przyjmowanie leków przepisanych przez lekarza pozwoli skutecznie zwalczyć dolegliwości bólowe. W łagodzeniu objawów pomogą także domowe sposoby — picie dużej ilości płynów, nasiadówki, wprowadzenie do diety żurawiny czy kompresy ziołowe. Aby uniknąć bóli pęcherza, warto również zadbać o profilaktykę — prawidłowa higiena oraz regularne wizyty w toalecie zapobiegną nawracającym dolegliwościom.

Źródła:

Interna Szczeklika, red. A Szczeklik, P. Gajewski, Kraków 2019.

Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki zakażeń układu moczowego u dorosłych, red. prof. dr hab. med. W. Hryniewicz, dr hab. med. M. Holecki, https://antybiotyki.edu.pl/wp-content/uploads/Rekomendacje/uklmoczowyinternet.pdf [dostęp: 27.06.2024]

Bolące nerki są dolegliwością, która może dotknąć każdego z nas, niezależnie od wieku czy stylu życia. Jak rozpoznać ból nerki? Jakie są jego objawy i potencjalne przyczyny? Czy istnieją domowe sposoby na złagodzenie dolegliwości? Sprawdzamy!

Gdzie bolą nerki? Jak rozpoznać ból nerek?

Nerki są parzystym organem zlokalizowanym w tylnej części jamy brzusznej, po obu stronach kręgosłupa, tuż poniżej żeber. Jak objawia się ból nerki? Odczuwamy go zazwyczaj w okolicy lędźwiowej, po jednej lub obu stronach pleców. Może promieniować w kierunku dolnej części brzucha, pachwin lub narządów płciowych.

Rozpoznanie bólu nerek może być wyzwaniem, ponieważ często bywa mylony z bólem kręgosłupa lub mięśni. 

Najczęściej nasila się przy zmianie pozycji ciała, a także podczas kichania lub kaszlu. 

Warto również zwrócić uwagę na to, że ból nerek może występować jednostronnie lub obustronnie, w zależności od przyczyny. 

Ból jednostronny, czyli odczuwany tylko po prawej lub lewej stronie pleców, często wskazuje na problem dotyczący jednej nerki, taki jak kamica nerkowa. 

Z kolei ból obustronny może sugerować ogólnoustrojowe problemy, takie jak infekcje lub schorzenia metaboliczne.

Bóle nerki – objawy

Ból nerki może manifestować się na różne sposoby, a jego objawy bywają bardzo zróżnicowane, zależnie od przyczyny. Najbardziej charakterystyczne symptomy, które towarzyszą dolegliwościom nerek, to:

tępy i stały lub ostry i nagły ból w okolicy lędźwiowej;

gorączka i dreszcze;

częste i bolesne oddawanie moczu;

krwiomocz;

nudności i wymioty;

obrzęki rąk, nóg lub twarzy;

zmęczenie i osłabienie;

wysokie ciśnienie krwi;

ból promieniujący do podbrzusza, pachwin lub narządów płciowych.

Ból nerki – przyczyny 

Ból nerek może mieć różnorodne przyczyny, począwszy od problemów o charakterze przewlekłym po ostre, nagłe dolegliwości. Najczęściej są to:

Kamica nerkowa – czyli obecność kamieni w drogach moczowych. Kamienie te mogą blokować drogi moczowe, powodując nagły i bardzo intensywny ból, który zazwyczaj promieniuje wzdłuż nerki i miednicy nerkowej,

Odmiedniczkowe zapalenie nerek (OZN) – to bakteryjna infekcja nerek, która może prowadzić do poważnych powikłań, jeśli nie jest leczona. OZN często objawia się bólem w okolicy lędźwiowej, gorączką, dreszczami, nudnościami i wymiotami.

Kłębuszkowe zapalenie nerek – to rodzaj zapalenia nerek, które dotyczy struktur nerkowych, odpowiedzialnych za filtrowanie krwi. Powodują go różne czynniki, w tym infekcje, choroby autoimmunologiczne lub choroby metaboliczne,

Nowotwory nerek – nowotwory złośliwe, takie jak rak nerki, mogą powodować ból, szczególnie gdy guz zaczyna naciskać na pobliskie struktury lub przerasta nerki. Często pojawia się również krwiomocz i inne symptomy nowotworowe,

Torbiele nerek – są pęcherzykowatymi strukturami wypełnionymi płynem, które mogą rosnąć w nerkach. Duże torbiele mogą wywierać nacisk na sąsiednie tkanki i wywoływać ból,

Nefropatia cukrzycowa – u osób z cukrzycą mogą wystąpić zmiany w nerkach z powodu długotrwałego wysokiego poziomu cukru we krwi. Może ona prowadzić do uszkodzenia nerek i wystąpienia bólu nerek w zaawansowanych stadiach choroby,

Inne przyczyny – urazy mechaniczne lub sportowe, nadużywanie leków przeciwbólowych, przewlekłe zapalenia układu moczowego i inne choroby mogą również być przyczyną bólu nerek.

Diagnostyka bólu nerek

Diagnozowanie bólu nerek pozwala rozpoznać przyczynę oraz wdrożyć skuteczne leczenie. Pierwszym krokiem jest szczegółowy wywiad lekarski, podczas którego lekarz zbiera informacje dotyczące objawów bólu, jego charakteru, czasu trwania oraz innych dolegliwości towarzyszących, takich jak gorączka czy krwiomocz. Następnie przeprowadza badanie fizykalne, podczas którego może palpacyjnie ocenić bolesne obszary w okolicy nerek oraz sprawdzić obecność ewentualnych obrzęków czy innych nieprawidłowości.

Badanie fizykalne może dostarczyć pierwszych wskazówek diagnostycznych, ale nie jest wystarczające do postawienia ostatecznej diagnozy. Dlatego w kolejnym kroku lekarz wystawia skierowanie na badania laboratoryjne. Najczęściej są to badania moczu i krwi. W uzasadnionych przypadkach kieruje na badania USG, tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).

Ból nerek – jak złagodzić? Leczenie

Leczenie bólu nerek zależy bezpośrednio od diagnozy i przyczyny dolegliwości. W przypadku większości schorzeń nerek można je leczyć zarówno farmakologicznie, jak i operacyjnie. 

Co na bolące nerki? Leczenie farmakologiczne możliwe jest najczęściej poprzez:

leki przeciwbólowe, takie jak paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) np. ibuprofen, natomiast w przypadku silnych dolegliwości, które mogą towarzyszyć kamicy nerkowej, często stosuje się leki opioidowe pod kontrolą lekarza,

leki przeciwzapalne, 

antybiotyki,

leki moczopędne.

Co na ból nerek, jeśli leki nie pomagają? Wówczas wdraża się leczenie operacyjne, wykonując zabiegi takie jak:

Nefrolitotomia – to operacyjne usunięcie kamieni nerkowych, które blokują drogi moczowe i powodują ból,

Nefrektomia – polega na całkowitym lub częściowym usunięciu chorej nerki, co jest konieczne w przypadku zaawansowanego raka nerki lub poważnych uszkodzeń nerki,

Przeszczep nerki – w przypadku niewydolności nerek przeszczep nerki może być jedyną opcją leczenia, która przywraca ich funkcję.

Domowe sposoby na ból nerek

Początkowe objawy bólu nerek można łagodzić domowymi sposobami. Dobre efekty przynosi stosowanie ciepłych okładów na okolicę lędźwiową, co może pomóc  szczególnie w przypadku bólu spowodowanego przez napięcie mięśniowe. Ważne jest przy tym utrzymanie odpowiedniego nawodnienia, co wspiera pracę nerek oraz zachowanie codziennej diety bogatej w warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze, jednak z ograniczoną ilością soli.

Popularnym rozwiązaniem na bolące nerki są zioła. Pokrzywa, mniszek lekarski czy skrzyp polny są tradycyjnie stosowane we wspomaganiu zdrowia nerek, jednak ich skuteczność nie została potwierdzona naukowo. Skutecznym uśmierzeniem bólu jest natomiast regularna, umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak chodzenie, pływanie czy jazda na rowerze. Wspomaga to zdrowie nerek poprzez poprawę krążenia krwi i ogólną kondycję organizmu.

Ból nerek – profilaktyka

W profilaktyce pomaga regularne wykonywanie badań laboratoryjnych, takich jak badanie krwi (w tym ocena funkcji nerek) oraz badanie moczu, co pozwala na wczesne wykrywanie problemów z nerkami. Osoby z czynnikami ryzyka, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, otyłość czy obciążenie genetyczne powinny szczególnie dbać o regularne kontrole.

Kolejnym czynnikiem jest dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, zdrowe tłuszcze (np. z orzechów, nasion) oraz ograniczenie spożycia soli i przetworzonych produktów spożywczych. Zalecane jest również utrzymywanie odpowiedniego poziomu nawodnienia poprzez regularne picie wody.

Należy natomiast unikać nadużywania leków przeciwbólowych takich jak NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), ponieważ mogą one prowadzić do uszkodzenia nerek. Warto także ograniczyć stres, który w nadmiarze ma negatywny wpływ na zdrowie ogólne, w tym na funkcję nerek. 

Od czego mogą boleć nerki i co jest dobre na ból nerek? Podsumowanie

Boląca nerka jest dolegliwością, która może mieć różnorodne przyczyny i objawy, dlatego wymaga dokładnej diagnozy i odpowiedniego leczenia. Trzeba pamiętać, że ból w okolicy nerek może być sygnałem poważnych problemów zdrowotnych. Mogą one prowadzić do trwałego uszkodzenia nerek, jeśli nie zostaną odpowiednio zidentyfikowane i leczone. Na szczęście profilaktyka, czyli regularne badania kontrolne, zdrowa dieta, aktywność fizyczna i unikanie czynników ryzyka mogą znacznie zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia chorób nerek. Natomiast gdy pojawia się ból, warto sięgnąć po domowe sposoby na ból nerek, które przynoszą ulgę i łagodzą te nieprzyjemne dolegliwości.

Bibliografia:

Hogan MC, Norby SM. Evaluation and management of pain in kidney disease. Adv Chronic Kidney Dis. 2010;17(3):e1–e16.

Kopp UC. Role of renal sensory nerves in physiological and pathophysiological conditions. Am J Phys Regul Integr Comp Phys. 2015;308(2):R79–95.

Rutkowski B., Aktualne problemy diagnostyki chorób nerek, „Forum Nefrologiczne” 2009, t. 2, nr 1, s. 45–49.

Raka gruczołu krokowego można skutecznie leczyć kilkoma metodami. Jedną z najbardziej obiecujących jest prostatektomia robotyczna z użyciem systemu Da Vinci. Na czym polega zabieg i dlaczego jest bardziej komfortowy dla pacjenta? Odpowiadamy!

Czym jest prostatektomia robotyczna Da Vinci?

Prostatektomia robotyczna Da Vinci to zaawansowana metoda chirurgiczna, która wykorzystuje precyzyjny system robotyczny do przeprowadzenia operacji usunięcia gruczołu krokowego. System Da Vinci składa się z dwóch głównych komponentów: 

konsoli chirurgicznej, z której chirurg kontroluje robotyczne ramiona 

oraz robota, który wykonuje manipulacje chirurgiczne. 

Podczas samego zabiegu chirurg steruje robotem Da Vinci, a ten wykonuje precyzyjne cięcia i ruchy wewnątrz jamy brzusznej. Dzięki zaawansowanemu systemowi wizyjnemu chirurg ma doskonałą widoczność obszaru operacyjnego oraz możliwość obserwowania detali anatomicznych w czasie rzeczywistym. To pozwala na precyzyjne usunięcie guza przy minimalnym uszkodzeniu otaczających tkanek oraz struktur anatomicznych, co przekłada się na lepsze wyniki funkcjonalne po operacji.

Na czym polega zabieg i dlaczego jest bardziej komfortowy dla pacjenta?

Prostatektomia robotyczna Da Vinci rozpoczyna się od wykonania kilku małych nacięć w jamie brzusznej pacjenta, przez które wprowadza się specjalistyczne narzędzia chirurgiczne i kamerę o wysokiej rozdzielczości. Chirurg zajmuje miejsce przy konsoli, gdzie uzyskuje trójwymiarową wizualizację obszaru operacyjnego oraz kontroluje ruchy robota za pomocą precyzyjnych dźwigni i pedałów.

Dodatkowo zaawansowany system robotyczny Da Vinci pozwala na precyzyjne wykonanie manipulacji chirurgicznych wewnątrz jamy brzusznej, minimalizując ryzyko uszkodzenia otaczających struktur anatomicznych. To oznacza, że chirurg może dokładniej usuwać guza przy minimalnym uszkodzeniu zdrowych tkanek. Dla pacjenta oznacza to większą szansę na zachowanie funkcji seksualnych oraz kontynencji (zdolność kontrolowanego oddawania moczu), co jest istotne dla jakości życia po operacji.

Warto również wspomnieć, że mniejsze nacięcia oraz precyzyjne działanie robota Da Vinci mogą przyczynić się do zmniejszenia ryzyka powikłań pooperacyjnych, takich jak infekcje czy krwawienia. Pacjenci poddani prostatektomii robotycznej często mają krótszy czas hospitalizacji oraz szybszy powrót do normalnej aktywności, co również wpływa pozytywnie na ich komfort po zabiegu.

W jakich sytuacjach stosuje się prostatektomię robotyczną?

Prostatektomia radykalna Da Vinci zyskuje coraz większą popularność jako preferowana metoda leczenia raka gruczołu krokowego w różnych sytuacjach klinicznych Jest stosowana zarówno u pacjentów z nowo zdiagnozowanym rakiem gruczołu krokowego, jak i u tych, którzy nie odpowiedzieli na inne metody leczenia, takie jak terapia hormonalna czy radioterapia.

W przypadku nowo zdiagnozowanych przypadków raka gruczołu krokowego prostatektomia robotyczna może być stosowana jako metoda pierwszego wyboru, zwłaszcza u pacjentów młodszych i aktywnych. Zaletą tej metody jest precyzyjne usuwanie guza przy minimalnym uszkodzeniu otaczających struktur anatomicznych.

W przypadku pacjentów, którzy nie reagowali na inne metody leczenia, prostatektomia robotyczna może być stosowana jako część terapii ratunkowej. W takich sytuacjach precyzyjne usunięcie guza przy minimalnym uszkodzeniu zdrowych tkanek może zapewnić pacjentom kolejną szansę na wyleczenie lub kontrolę choroby.

Jak wygląda proces rekonwalescencji po zabiegu robotem Da Vinci?

Po operacji pacjenci zazwyczaj doświadczają jedynie niewielkich dolegliwości bólowych, co może przyczynić się do szybszego powrotu do normalnego trybu życia. Ponadto krótsze nacięcia oznaczają mniejsze ryzyko powikłań związanych z gojeniem się ran oraz mniejsze ryzyko infekcji, co przyspiesza proces rekonwalescencji.

Już w pierwszych dniach po zabiegu pacjenci poddani prostatektomii robotycznej mogą odczuwać poprawę swojego stanu zdrowia i zauważać zmniejszenie dolegliwości bólowych. 

Hospitalizacja po takim zabiegu zazwyczaj jest krótsza niż po prostatektomii klasycznej, co oznacza szybszy powrót do domu i normalnych aktywności.

W okresie rekonwalescencji pacjenci są często monitorowani pod kątem ewentualnych powikłań, takich jak krwawienia czy infekcje. Regularne kontrole lekarskie pozwalają na szybką identyfikację ewentualnych problemów oraz szybką interwencję w razie konieczności.

Ważnym elementem procesu rekonwalescencji po prostatektomii robotycznej jest rehabilitacja. Pacjentów zachęca się do wdrożenia odpowiednich ćwiczeń fizycznych, które pomagają wzmocnić mięśnie dna miednicy oraz przywrócić funkcję kontroli pęcherza moczowego. W zależności od indywidualnych potrzeb  rehabilitacja może być prowadzona przez fizjoterapeutów lub specjalistów od rehabilitacji miednicy mniejszej.

Prostatektomia Da Vinci – podsumowanie

Prostatektomia radykalna Da Vinci nie tylko stanowi zaawansowaną metodę chirurgiczną w leczeniu raka gruczołu krokowego, ale również przynosi liczne korzyści dla pacjentów, zarówno podczas samego zabiegu, jak i w okresie rekonwalescencji. Dzięki precyzyjnemu działaniu robota, mniejszym nacięciom, krótszemu czasowi hospitalizacji oraz szybszemu powrotowi do normalnej aktywności, pacjenci doświadczają większego komfortu i szybszego powrotu do zdrowia. 

Bibliografia:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5776881/ [dostęp: 5.06.2024 r.]

https://www.theprostateclinic.com.au/wp-content/uploads/2016/02/Care_of_the_Patient_Undergoing_RARP.pdf [dostęp: 5.06.2024 r.]

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10265338/ [dostęp: 5.06.2024 r.]

Rozwój technologii medycznych przyniósł ze sobą innowacyjne metody leczenia raka prostaty, w tym operacje z wykorzystaniem systemów robotycznych. Kiedy można zakwalifikować się do operacji robotem Da Vinci? Dlaczego operacja robotyczna jest lepsza? Odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.

Czym jest rak prostaty?

Rak prostaty to nowotwór złośliwy, który rozwija się w gruczole krokowym, zwanym również prostatą. Jest drugą po raku płuc najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów wśród mężczyzn. Częstotliwość występowania raka prostaty wzrasta z wiekiem, a większość przypadków diagnozowana jest u mężczyzn powyżej 65. roku życia. 

Rak prostaty we wczesnym stadium często nie daje żadnych objawów. W miarę postępu choroby mogą pojawić się:

trudności w oddawaniu moczu;

osłabiony lub przerywany strumień moczu;

częste oddawanie moczu, zwłaszcza w nocy;

ból lub pieczenie podczas oddawania moczu;

krew w moczu lub spermie;

ból w dolnej części pleców, biodrach lub udach.

Jakie są kwalifikacje do zabiegu raka prostaty?

Kwalifikacja do zabiegu raka prostaty, w tym operacji z wykorzystaniem robota Da Vinci, bierze się pod uwagę m.in. poniższe czynniki.

Stadium zaawansowania nowotworu

Pacjenci z rakiem prostaty ograniczonym do prostaty (stadium T1 lub T2) są zwykle dobrymi kandydatami do zabiegu chirurgicznego. W tych przypadkach celem operacji jest całkowite usunięcie nowotworu.

W przypadkach, gdy nowotwór przekroczył torebkę prostaty (stadium T3), ale nie rozprzestrzenił się na odległe narządy, operacja jest również  rozważana, często w połączeniu z innymi metodami leczenia, takimi jak radioterapia lub terapia hormonalna.

W przypadku przerzutowego raka prostaty (stadium T4 lub wyższe) chirurgia rzadko jest stosowana jako leczenie pierwszego wyboru. W takich sytuacjach leczenie koncentruje się na kontrolowaniu choroby i łagodzeniu objawów.

Ogólny stan zdrowia pacjenta

Pacjenci muszą być w na tyle dobrym stanie zdrowia, aby przejść znieczulenie ogólne i operację. 

Ocena stanu zdrowia obejmuje badania laboratoryjne, oceny kardiologiczne oraz inne testy diagnostyczne.

Obecność innych schorzeń, takich jak choroby serca, cukrzyca czy przewlekłe choroby płuc może wpływać na decyzję o przeprowadzeniu operacji. Lekarze oceniają ryzyko operacyjne w kontekście tych schorzeń.

Wiek pacjenta

Operacja raka prostaty jest często zalecana u młodszych pacjentów z przewidywanym długim okresem przeżycia, ponieważ korzyści z zabiegu przewyższają ryzyko. U starszych pacjentów decyzja o operacji zależy od ogólnego stanu zdrowia i oczekiwanej długości życia.

Jakie są formy leczenia?

Leczenie raka prostaty może przyjmować różne formy w zależności od stadium choroby, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz jego preferencji. Najczęściej stosowane są:

aktywne monitorowanie i leczenie objawowe;

radioterapia;

terapia hormonalna;

chirurgia klasyczna i radykalna, czyli m.in. operacja raka prostaty robotem da Vinci;

chemioterapia.

Operacja raka prostaty robotem Da Vinci – to lepsze rozwiązanie niż klasyczna?

Operacja raka prostaty robotem Da Vinci staje się coraz bardziej popularna ze względu na wiele korzyści w porównaniu z tradycyjną chirurgią otwartą i laparoskopową.Operacja robotyczna jest szczególnie korzystna u pacjentów z otyłością, gdzie dostęp do prostaty może być utrudniony oraz w skomplikowanych przypadkach, takich jak duże guzy lub rak z naciekami na otaczające struktury. Jakie są najważniejsze różnice i zalety operacji robotycznej w porównaniu do metody klasycznej?

Precyzja i dokładność

System Da Vinci wykorzystuje zaawansowaną technologię, która zapewnia chirurgowi doskonałą wizualizację operowanego obszaru dzięki trójwymiarowemu obrazowi w wysokiej rozdzielczości. Narzędzia chirurgiczne są sterowane przez robota, co umożliwia precyzyjne ruchy, minimalizując ryzyko uszkodzenia otaczających tkanek. Natomiast dzięki stabilnym i dokładnym ruchom robotycznych ramion, zmniejsza się ryzyko drżenia rąk chirurga.

Mniejsze nacięcia i szybszy powrót do zdrowia

Operacja raka prostaty robotem Da Vinci wymaga wykonania kilku małych nacięć, przez które wprowadzane są narzędzia i kamera. W przeciwieństwie do tradycyjnej chirurgii otwartej, która wymaga dużego nacięcia, metoda robotyczna jest mniej inwazyjna. Natomiast po operacji raka prostaty z użyciem robota Da Vinci pacjenci zazwyczaj szybciej wracają do normalnej aktywności. Mniejsze nacięcia oznaczają mniejszy ból pooperacyjny, krótszy pobyt w szpitalu oraz szybszy powrót do codziennych zajęć. 

Mniejsze ryzyko powikłań

Operacje raka prostaty z asystą robota Da Vinci wiążą się z mniejszą utratą krwi, co zmniejsza ryzyko konieczności przetoczeń krwi i innych powikłań związanych z krwawieniem. Natomiast mniejsze nacięcia i mniej inwazyjna natura zabiegu zmniejszają ryzyko infekcji i innych komplikacji pooperacyjnych.

Lepsze wyniki 

Operacje robotyczne często prowadzą do lepszego zachowania kontynencji (zdolności kontrolowania oddawania moczu) w porównaniu z tradycyjnymi metodami. Precyzyjna chirurgia pozwala na lepsze zachowanie struktur anatomicznych odpowiedzialnych za kontrolę pęcherza. Natomiast precyzyjne usunięcie prostaty z minimalnym uszkodzeniem nerwów odpowiedzialnych za erekcję zwiększa szanse na zachowanie funkcji seksualnych po operacji.

Operacja raka prostaty – podsumowanie

Wybór metody leczenia w przypadku raka prostaty wpływa na skuteczność terapii oraz jakość życia pacjenta. Operacja robotyczna charakteryzuje się wysoką precyzją, mniejszą inwazyjnością, krótszym czasem rekonwalescencji i lepszymi wynikami funkcjonalnymi. Dzięki zaawansowanej technologii, precyzyjnym ruchom narzędzi i doskonałej wizualizacji, operacje przeprowadzane z asystą robota zmniejszają ryzyko powikłań, krwawień oraz uszkodzeń nerwów, co przekłada się na lepsze zachowanie kontynencji i funkcji seksualnych.

Bibliografia:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9306371/ [dostęp: 7.06.2024 r.]

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3649202/ [dostęp: 7.06.2024 r.]

W leczeniu raka prostaty ważną rolę odgrywa prostatektomia radykalna. Obok techniki klasycznej, coraz większą popularność zdobywa metoda robotyczna, wykorzystująca zaawansowany system Da Vinci. Dlaczego warto rozważyć prostatektomię z asystą robota?

Czym jest prostatektomia radykalna klasyczna?

Prostatektomia radykalna klasyczna to tradycyjna procedura chirurgiczna, od lat będąca standardowym podejściem w leczeniu raka gruczołu krokowego. 

Podczas zabiegu chirurg otwiera jamę brzuszną pacjenta, aby uzyskać dostęp do gruczołu krokowego. 

Następnie przy użyciu tradycyjnych narzędzi chirurgicznych usuwa guza wraz z otaczającymi go tkankami

Procedura ta wymaga precyzyjnych cięć i używania ręcznych narzędzi chirurgicznych, co może być skomplikowane ze względu na ograniczoną widoczność i trudność w manipulacji wąskimi przestrzeniami. Więcej o metodzie przeczytasz na: https://uro.pl/oferta-centrum/centrum-laparoskopii-i-robotyki-urologicznej/prostatektomia-radykalna/.

Czym jest prostatektomia robotyczna?

Prostatektomia robotyczna to innowacyjna metoda chirurgiczna, która wykorzystuje zaawansowany system Da Vinci do przeprowadzenia operacji. W przeciwieństwie do tradycyjnej prostatektomii klasycznej, gdzie chirurg wykonuje cięcia i manipuluje narzędziami ręcznie, w prostatektomii robotycznej robot Da Vinci przejmuje kontrolę nad poruszaniem narzędziami chirurgicznymi.

Procedura zaczyna się od wykonania kilku małych nacięć w jamie brzusznej pacjenta, przez które wprowadzane są specjalistyczne narzędzia chirurgiczne oraz kamera o wysokiej rozdzielczości. 

Następnie chirurg przejmuje kontrolę nad systemem z konsoli obok pacjenta, gdzie ma dostęp do trójwymiarowych obrazów wysokiej rozdzielczości i może precyzyjnie sterować ruchami robota. 

Dzięki temu nawet najbardziej skomplikowane manipulacje są wykonywane z niezwykłą precyzją i dokładnością.

Jednym z istotnych elementów prostatektomii robotycznej jest możliwość dokładnego widzenia i operowania w trudno dostępnych obszarach anatomicznych. System Da Vinci dostarcza obrazy o wysokiej rozdzielczości, które pozwalają chirurgowi zobaczyć nawet najmniejsze detale, co umożliwia precyzyjne usunięcie guza przy minimalnym uszkodzeniu otaczających tkanek. Co ważne, obecnie chorzy z rakiem prostaty mają zagwarantowane darmowe i refundowane leczenie z asystą robota da Vinci w ramach NFZ.

Różnice w zabiegu, czyli który jest bardziej komfortowy dla pacjenta?

Różnice między prostatektomią klasyczną a robotyczną mogą znacząco wpływać na komfort pacjenta zarówno podczas samego zabiegu, jak i w okresie rekonwalescencji. 

Przede wszystkim prostatektomia robotyczna charakteryzuje się mniejszymi nacięciami w jamie brzusznej w porównaniu z klasyczną metodą, co zazwyczaj wiąże się z mniejszym bólem pooperacyjnym i szybszym powrotem do normalnej aktywności. 

Kolejną istotną różnicą est krótszy czas hospitalizacji w przypadku prostatektomii robotycznej. Dzięki bardziej precyzyjnemu podejściu i mniejszym nacięciom pacjenci poddani tej metodzie często są wypisywani ze szpitala szybciej niż po prostatektomii klasycznej. Krótszy pobyt w szpitalu nie tylko przyczynia się do zredukowania kosztów leczenia, ale także pozwala pacjentowi szybciej wrócić do domu i kontynuować proces rekonwalescencji w bardziej komfortowym środowisku.

Dodatkowo prostatektomia robotyczna często wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań, takich jak zakażenia czy krwawienia, co również przyczynia się do większego komfortu pacjenta. 

Skuteczność usuwania guza przy minimalnym uszkodzeniu otaczających tkanek oraz możliwość zachowania funkcji seksualnych i kontynencji (możliwość kontrolowanego oddawania moczu) sprawiają, że pacjenci często czują się bardziej pewni siebie i zmotywowani do szybkiego powrotu do normalnego trybu życia po prostatektomii robotycznej.

Prostatektomia robotyczna umożliwia chirurgowi wykonanie bardziej precyzyjnych ruchów przy minimalnie inwazyjnym podejściu, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka uszkodzenia otaczających struktur anatomicznych i poprawy wyników funkcjonalnych po operacji. 

To wszystko sprawia, że coraz więcej pacjentów decyduje się na prostatektomię Da Vinci jako metodę leczenia raka gruczołu krokowego. Nie tylko zapewnia skuteczne usunięcie guza, ale także minimalizuje dolegliwości bólowe oraz skraca czas rekonwalescencji. To wszystko przekłada się na większy komfort w trakcie i po zabiegu.

Dlaczego warto wybrać zabieg z wykorzystaniem robota Da Vinci?

Wybór zabiegu prostatektomii Da Vinci często wynika z szeregu korzyści, które oferuje ta zaawansowana technologia. 

Po pierwsze prostatektomia robotyczna umożliwia chirurgowi wykonanie precyzyjnych ruchów przy minimalnie inwazyjnym podejściu. Dzięki trójwymiarowej wizualizacji i precyzyjnej kontroli nad robotem chirurg może usuwać guza z niezwykłą dokładnością, minimalizując przy tym ryzyko uszkodzenia otaczających struktur anatomicznych. 

To z kolei przekłada się na lepsze wyniki funkcjonalne po operacji, takie jak zachowanie funkcji seksualnych i kontynencji, co jest istotne dla jakości życia pacjenta po zabiegu.

Kolejną korzyścią jest mniejsze ryzyko powikłań i krótszy czas rekonwalescencji po prostatektomii Da Vinci. Małe nacięcia i precyzyjne manipulacje chirurgiczne prowadzą do szybszego powrotu do normalnej aktywności i zmniejszenia ryzyka powikłań pooperacyjnych, takich jak zakażenia czy krwawienia. 

Pacjenci poddani tej metodzie często doświadczają krótszego czasu hospitalizacji i szybszego powrotu do codziennych aktywności, co przyczynia się do poprawy ich jakości życia.

Prostatektomia radykalna – podsumowanie

Prostatektomia robotyczna, jako innowacyjna metoda chirurgiczna, oferuje szereg korzyści dla pacjentów z rakiem gruczołu krokowego. Zabieg prostatektomii Da Vinci charakteryzuje się mniejszymi nacięciami, mniejszym ryzykiem powikłań, krótszym czasem rekonwalescencji oraz lepszymi wynikami funkcjonalnymi po operacji. Dzięki zaawansowanej technologii i precyzyjnemu sterowaniu robotem chirurdzy mogą wykonywać zabiegi z niezwykłą dokładnością, minimalizując ryzyko uszkodzenia otaczających struktur anatomicznych. W związku z tym robot Da Vinci stanowi wartościową alternatywę dla tradycyjnych metod leczenia raka gruczołu krokowego, dając nadzieję na skuteczne wyleczenie.

Bibliografia:

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3016020/ [dostęp: 4.06.2024 r.]

https://www.researchgate.net/publication/340853699_Worth_the_cost_A_closer_look_at_the_da_Vinci_robot’s_impact_on_prostate_cancer_surgery [dostęp: 4.06.2024 r.]

http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2730 [dostęp: 4.06.2024 r.]

Wykorzystanie robota Da Vinci w prostatektomii zmienia podejście do leczenia raka prostaty, oferując nowoczesne, precyzyjne i bezpieczne rozwiązanie chirurgiczne. Jak przebiega taka operacja? Czego spodziewać się w procesie leczenia?

Czym jest prostatektomia robotyczna i kiedy się ją stosuje?

Prostatektomia robotyczna to zaawansowany zabieg chirurgiczny, który polega na usunięciu prostaty przy użyciu robota chirurgicznego Da Vinci. Jest to technika minimalnie inwazyjna. Wykorzystuje zaawansowaną technologię, aby zapewnić chirurgowi większą precyzję, kontrolę i lepszy wgląd w pole operacyjne. W porównaniu z tradycyjnymi metodami chirurgicznymi robotyczne leczenie raka prostaty robotem Da Vinci wiąże się z mniejszym ryzykiem powikłań i utraty krwi, a także krótszym czasem hospitalizacji i szybszym powrotem do codziennych aktywności.

Prostatektomia robotyczna jest najczęściej stosowana w leczeniu raka prostaty zwłaszcza w przypadkach, gdy nowotwór jest ograniczony do gruczołu krokowego i nie rozprzestrzenił się na inne części ciała. Dzięki swojej precyzji technika ta pozwala na maksymalne oszczędzanie otaczających tkanek, takich jak nerwy odpowiedzialne za funkcje seksualne i kontrolę pęcherza moczowego.

Jak przebiega wykorzystanie robota Da Vinci w prostatektomii?

Podczas operacji prostatektomii robotycznej z użyciem systemu, jakim jest robot Da Vinci, chirurg siedzi przy konsoli sterującej, która znajduje się w pewnej odległości od stołu operacyjnego. Konsola ta jest wyposażona w zaawansowane narzędzia do sterowania robotycznymi ramionami oraz trójwymiarowy, powiększony obraz operowanego obszaru, co pozwala chirurgowi na dokładne śledzenie każdego ruchu narzędzi w czasie rzeczywistym.

Operacja rozpoczyna się od wykonania sześciu małych nacięć w jamie brzusznej pacjenta, przez które wprowadzane są miniaturowe instrumenty chirurgiczne oraz kamera endoskopowa. Kamera ta przekazuje trójwymiarowy, powiększony obraz na monitor, znajdujący się przy konsoli chirurga.

Chirurg, siedząc przy konsoli, manipuluje narzędziami za pomocą joysticków oraz pedałów, które przekładają jego ruchy na delikatne i precyzyjne ruchy robotycznych ramion. Dzięki temu możliwe jest wykonanie skomplikowanych manewrów, które byłyby trudne lub niemożliwe do wykonania ręcznie. Narzędzia robotyczne posiadają znacznie większy zakres ruchów niż ludzkie ręce, co pozwala na wykonywanie precyzyjnych cięć i szwów.

W trakcie zabiegu chirurg usuwa prostatę oraz – w razie potrzeby – okoliczne tkanki, takie jak pęcherzyki nasienne.

Po zakończeniu głównej części operacji, narzędzia oraz kamera są usuwane, a nacięcia zamykane. 

Robot Da Vinci oferuje również funkcję filtracji drgań, co oznacza, że nawet najmniejsze drżenia rąk chirurga są eliminowane, co zwiększa dokładność operacji. W przypadku raka prostaty ważne jest również zachowanie integralności nerwów odpowiedzialnych za funkcje erekcyjne i kontrolę pęcherza, co umożliwiają precyzyjne ruchy robota. 

Robot Da Vinci – operacja. Jak przygotować się do zabiegu robotycznego?

Robotyczne leczenie raka prostaty robotem Da Vinci wymaga odpowiedniego przygotowania do zabiegu.

Przed operacją robotem Da Vinci:

trzeba przejść wstępną ocenę stanu zdrowia oraz wykonać niektóre badania podstawowe;

otrzymuje się leki do zażycia na noc przed operacją i rano w dniu operacji; jest to Omeprazol, który pomaga zmniejszyć produkcję kwasu żołądkowego oraz czopki glicerynowe, aby opróżnić jelita;

zaleca się nie jeść przez sześć godzin;

musisz poinformować lekarza, jeśli przyjmujesz m.in. aspirynę lub leki przeciwzakrzepowe oraz posiadasz:

sztuczną zastawkę serca;

stent w tętnicy wieńcowej;

rozrusznik serca lub defibrylator;

sztuczny staw;

sztuczne przeszczepienie naczynia krwionośnego;

szunt neurochirurgiczny;

jakiekolwiek inne wszczepione ciało obce;

wcześniejszą lub aktualną infekcję MRSA;

wysokie ryzyko wariantu choroby Creutzfeldta-Jakoba.

Jak wygląda proces rekonwalescencji po zabiegu robotycznym?

Proces rekonwalescencji po zabiegu robotycznym z wykorzystaniem robota Da Vinci zazwyczaj przebiega szybciej i łagodniej w porównaniu do tradycyjnych metod chirurgicznych. 

H3 Prostatektomia radykalna – rekonwalescencja tuż po operacji

Po zakończeniu operacji robotem Da Vinci pacjent zostanie przewieziony na oddział wybudzeń. Mimo że to małoinwazyjna operacja, odczuwa ból, który łagodzą środki przeciwbólowe. 

Pacjent obudzi się z cewnikiem w pęcherzu i sześcioma małymi nacięciami, gdzie zamknięto porty robotyczne. Cewnik pozostanie w pęcherzu przez około siedem dni, aby umożliwić zagojenie się nowego połączenia (zespolenia) między pęcherzem a cewką moczową.

Co istotne, po operacji robotem Da Vinci można pić przezroczyste płyny. 

Bardzo ważne jest, aby pacjent podczas pobytu na oddziale wybudzeń poinformował personel, jeśli odczuwa ból lub nudności. Wtedy otrzyma odpowiednie leki.

Gdy personel anestezjologiczny, chirurdzy i pielęgniarki uznają, że stan pacjenta jest stabilny, zostanie on przetransportowany z powrotem na oddział urologii. Kilka godzin po operacji rozpoczyna się aktywna mobilizacja i pionizacja. 

Średnia długość pobytu w szpitalu wynosi jedną noc, przy czym zdecydowana większość pacjentów jest wypisywana w ciągu 24 godzin od operacji. Może jednak minąć trochę czasu, zanim pacjent zacznie oddawać gazy i kilka dni, zanim otworzą się jelita.

Prostatektomia radykalna – rekonwalescencja po powrocie do domu

Po wypisaniu ze szpitala pacjent wraca do domu, gdzie kontynuuje rekonwalescencję. 

Ważne jest, aby unikać intensywnego wysiłku fizycznego i dźwigania ciężkich przedmiotów przez kilka tygodni po operacji. 

Zaleca się także regularne spacery, które pomagają w poprawie krążenia krwi i zapobiegają powstawaniu zakrzepów.

Większość pacjentów może wrócić do normalnej aktywności, w tym pracy zawodowej, w ciągu kilku tygodni po operacji. Zaleca się jednak unikanie intensywnych ćwiczeń i sportów kontaktowych przez co najmniej sześć tygodni.

Czy po prostatektomii robotycznej występują powikłania i dolegliwości?

Najczęstsze powikłania po prostatektomii robotycznej to nietrzymanie moczu i zaburzenia erekcji. 

Nietrzymanie moczu zwykle ustępuje w ciągu kilku miesięcy, jednak u niektórych pacjentów może trwać dłużej. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy, znane jako ćwiczenia Kegla, mogą pomóc w przyspieszeniu powrotu do pełnej kontroli nad pęcherzem. Z

aburzenia erekcji są również częstym problemem, jednak w wielu przypadkach pacjenci odzyskują funkcje seksualne w ciągu roku po operacji. W niektórych przypadkach może być konieczne leczenie farmakologiczne lub inne terapie wspomagające.

Robotyczne leczenie raka prostaty robotem Da Vinci – podsumowanie

Operacyjne leczenie raka prostaty z wykorzystaniem robota Da Vinci stanowi nowoczesne i skuteczne podejście do terapii tego schorzenia. Dzięki swojej precyzji i minimalnej inwazyjności prostatektomia robotyczna oferuje krótszy czas hospitalizacji, szybszą rekonwalescencję oraz zmniejszone ryzyko powikłań. Innowacyjne podejście do leczenia raka prostaty pozwala na skuteczne i bezpieczne leczenie, prowadzące do szybkiego powrotu do normalnej aktywności i poprawy jakości życia.

Źródła:

Vimal K., Narula MD, W. Scott Melvin MD: Robotic Surgical Systems. W: Vipul R., Patel MD: Robotic Urologic Surgery. Springer, 2007

Ilic D, Evans SM, Allan CA, Jung JH, Murphy D, Frydenberg M. Laparoscopic and robotic‐assisted versus open radical prostatectomy for the treatment of localised prostate cancer. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 9

Du, Yuefeng et al. “Robot-Assisted Radical Prostatectomy Is More Beneficial for Prostate Cancer Patients: A System Review and Meta-Analysis.” Medical science monitor : international medical journal of experimental and clinical research vol. 24 272-287. 14 Jan. 2018

https://www.cuh.nhs.uk/patient-information/robotic-assisted-da-vinci-laparoscopic-radical-prostatectomy/ [dostęp: 29.05.2024 r.]

https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/robotic-prostatectomy [dostęp: 29.05.2024 r.]

https://www.medicover.pl/en/medicover-hospital/the-da-vinci-robot—treatment-of-prostate-cancer/ [dostęp: 29.05.2024 r.]

Mężczyźni w średnim wieku mogą mieć, w różnym stopniu, nasilające się trudności z oddawaniem moczu. Najczęstszą przyczyną tych dolegliwości jest łagodny rozrost stercza. Choroby dotyczące gruczołu krokowego są narastającym problemem dla coraz liczniejszej, starzejącej się populacji mężczyzn.

Problemy z prostatą dotykają mężczyzn na całym świecie, a ich ryzyko wzrasta wraz z wiekiem. Z tego powodu regularne badania prostaty powinny być nieodłączną częścią profilaktyki. Podpowiadamy, od jakiego wieku i jak często badać prostatę. 

Kiedy należy wykonać pierwsze badanie prostaty?

Mężczyźni często zastanawiają się, kiedy wykonać pierwsze badanie prostaty. Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Zazwyczaj zaleca się, aby panowie rozpoczęli regularne badania prostaty w wieku 50 lat. Jednakże dla osób z grupy wyższego ryzyka, czyli m.in. mężczyzn, u których w najbliższej rodzinie wystąpiły przypadki raka prostaty, zaleca się rozpoczęcie badań już w wieku 40 – 45 lat. Rekomendowane badania prostaty mogą obejmować zarówno badanie per rectum (palcem przez odbyt), jak i badanie poziomu PSA (antygenu specyficznego dla prostaty) we krwi. 

Co ile należy wykonywać badania prostaty?

Nie ma jednej, uniwersalnej odpowiedzi na pytanie o częstotliwość badań prostaty dla każdego mężczyzny. Decyzję o tym, kiedy badać prostatę, należy  podejmować indywidualnie po konsultacji z lekarzem, który może ocenić wszystkie potencjalne czynniki ryzyka oraz korzyści związane z badaniami. Zazwyczaj częstotliwość badań prostaty zależy od wieku, przypadków raka prostaty stwierdzonych w najbliższej rodzinie, wyników poprzednich badań, stylu życia oraz ogólnego stanu zdrowia.

Mężczyźni w wieku 50-70 lat – dla ogólnej populacji mężczyzn bez wyższego ryzyka zaleca się przeprowadzanie badania poziomu PSA i badania per rectum co 1-2 lata. Jest to kompromis między potrzebą wczesnego wykrywania a chęcią uniknięcia nadmiernego diagnozowania i niepotrzebnego leczenia.

Mężczyźni w grupie wyższego ryzyka powinni rozważyć coroczne badania już od 40-45 roku życia. 

Do jakiego wieku powinno się badać prostatę?

Większość profesjonalnych organizacji medycznych zaleca, aby mężczyźni kontynuowali regularne badania prostaty do około 70 roku życia. Po przekroczeniu tego wieku korzyści z regularnych badań, takich jak test PSA, mogą być ograniczone dla niektórych mężczyzn, zwłaszcza tych z istotnymi współistniejącymi problemami zdrowotnymi. Decyzję o zaprzestaniu badań należy jednak podejmować indywidualnie po konsultacji z lekarzem. Mężczyźni, którzy są w dobrym stanie zdrowia, mogą nadal odnosić korzyści z regularnych badań, w tym z badania PSA. 

Trzeba pamiętać, że rak prostaty często rozwija się wolno, co oznacza, że agresywne leczenie może nie być konieczne dla mężczyzn w zaawansowanym wieku. W takich przypadkach potencjalne skutki uboczne leczenia mogą przeważyć nad jego korzyściami.

Dlaczego badanie prostaty jest bardzo ważne?

Regularne badania prostaty nie tylko pomagają we wczesnym wykrywaniu potencjalnych problemów, ale także mogą ratować życie. Zdiagnozowanie raka prostaty w początkowym stadium zwiększa szansę na powodzenie procesu leczenia, dlatego warto pamiętać o wizytach u specjalisty.

Wczesne wykrycie nowotworu to klucz do jego wyleczenia – rak prostaty w początkowych stadiach często przebiega bezobjawowo. Oznacza to, że bez regularnych badań może on pozostać niezauważony aż do momentu, gdy stanie się znacznie trudniejszy do leczenia. 

Zmniejszenie ryzyka powikłań – problemy z prostatą, takie jak łagodny rozrost prostaty i zapalenie prostaty mogą prowadzić do nieprzyjemnych i potencjalnie poważnych problemów zdrowotnych, w tym trudności z oddawaniem moczu i infekcji dróg moczowych. Wczesne wykrycie i leczenie tych stanów mogą znacznie poprawić jakość życia.

Indywidualna ocena ryzyka – regularne badania prostaty umożliwiają lekarzom ocenę indywidualnego ryzyka mężczyzn i dostosowanie zaleceń dotyczących leczenia. Dzięki temu mężczyźni mogą podjąć świadome decyzje dotyczące zdrowia, biorąc pod uwagę zarówno korzyści, jak i potencjalne ryzyko związane z różnymi opcjami leczenia.

Poprawa rokowań – dla mężczyzn z rakiem prostaty wczesne wykrycie i leczenie są związane z lepszymi rokowaniami i większym prawdopodobieństwem skutecznego leczenia. Regularne badania prostaty mogą umożliwić wczesne rozpoczęcie terapii, co znacznie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie lub kontrolę choroby.

Kiedy badać prostatę? Podsumowanie

Regularne badania prostaty są nieodzownym elementem dbałości o zdrowie, mającym na celu wczesne wykrywanie i leczenie problemów z prostatą, w tym nowotworu. Obecnie zachorowalność na raka prostaty w Polsce systematycznie wzrasta, przez co wciąż jest to jeden z najczęściej występujących nowotworów u mężczyzn. Co roku z jego powodu umiera ok. 5 tys. osób, a u kolejnych 15 tys. jest wykrywany (według najnowszych prognoz, liczba ta może wzrosnąć do ok. 20 tys.). Regularne konsultacje z lekarzem, omówienie indywidualnego ryzyka i ustalanie harmonogramu badań dostosowanych do indywidualnych potrzeb może więc przyczynić się do długiego i zdrowego życia.

Źródła:

https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jak-badac-prostate [dostęp: 13.02.2024 r.]

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/rak-prostaty-czy-warto-sie-badac [dostęp: 13.02.2024 r.]

https://planujedlugiezycie.pl/aktualnosci/rak-prostaty-czy-warto-sie-badac/ [dostęp: 13.02.2024 r.]

David Thurtle, Suzanne Biers, Michał Sut, James Armitage, red. wyd. pol. Artur A. Antoniewicz, „Urologia na dyżurze”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2018

Kolka nerkowa przez wielu opisywana jest jako jedno z najbardziej bolesnych doświadczeń w życiu. Ten nieprzyjemny i intensywny ból można skutecznie leczyć zarówno w placówkach medycznych, jak i w domu. W jaki sposób? Podpowiadamy!

Rozpoznanie kolki nerkowej

Diagnoza kolki nerkowej zaczyna się zazwyczaj od szczegółowego wywiadu medycznego, który obejmuje historię choroby, rodzaj i lokalizację bólu, a także inne objawy, takie jak obecność krwi w moczu, nudności czy wymioty. Następnie lekarz przeprowadza serię badań, aby określić najlepszą ścieżkę leczenia: 

USG nerek;

RTG nerek, moczowodów i pęcherza;

tomografia komputerowa jamy brzusznej;

analiza moczu;

badanie osadu moczu;

badanie krwi, w tym pomiar poziomu kreatyniny i mocznika oraz analiza składników mineralnych, takich jak wapń, fosfor, kwas moczowy.

Na podstawie wywiadu i wyników badań rozpoznaje się kolkę nerkową, a następnie rozpoczyna się leczenie jej przyczyn i objawów.

Objawy kolki nerkowej

Kolka nerkowa charakteryzuje się pewnymi wyjątkowymi cechami, które pomagają odróżnić ją od innych dolegliwości. Są to:

intensywny, nagły ból – zwykle zaczyna się w okolicy boku lub pleców, tuż poniżej żeber i może promieniować do przedniej części brzucha oraz pachwin;

zmiany w oddawaniu moczu – może obejmować częstsze parcie na mocz, ból lub pieczenie podczas oddawania moczu oraz obecność krwi w moczu (hematuria);

zmiana koloru moczu na różowy, czerwony lub brunatny, co jest wynikiem obecności krwi;

nudności i wymioty;

osłabienie połączone z poceniem;

gorączka i dreszcze.

Sprawdź nasz inny wpis, w którym odpowiadamy na pytanie czym jest kolka nerkowa.

Rodzaje bólu kolki nerkowej

Ból w kolce nerkowej może przyjmować różne formy, a jego charakter zależy od wielu czynników, takich jak rozmiar, rodzaj i lokalizacja kamienia nerkowego, a także tolerancji bólu przez pacjenta. Ważne, aby dokładnie opisać swoje doświadczenia związane z bólem, aby lekarze mogli indywidualnie dostosować plan leczenia

W kolce nerkowej wyróżnia się poniższe rodzaje bólu.

Ból związany z przesuwaniem się kamienia – gdy kamień przemieszcza się wzdłuż dróg moczowych, może spowodować ostry, przeszywający ból. Jest on zazwyczaj bardzo intensywny i może trwać od kilku minut do kilku godzin, często nasilając się, gdy kamień porusza się w dół moczowodu.

Ból blokady moczowodu – gdy kamień blokuje moczowód, może dojść do gromadzenia się moczu w nerce, co powoduje rozciągnięcie nerki i intensywny ból. Ten rodzaj bólu jest zazwyczaj ciągły i może mu towarzyszyć uczucie ciężkości zlokalizowane w plecach.

Ból połączony z infekcją – jeśli do kolki nerkowej dołączy infekcja, ból może połączyć się z objawami ogólnoustrojowymi, takimi jak gorączka i dreszcze. Ból może być wtedy mniej intensywny, ale bardziej uporczywy, a jego charakter może się zmieniać.

Łagodniejszy ból przy małych kamieniach – małe kamienie, które łatwo przesuwają się przez moczowody, mogą powodować mniej intensywny ból. Ten ból bywa bardziej podobny do dyskomfortu lub ciągłego nacisku, a nie do ostrego przeszywania.

Sposoby leczenia kolki 

Leczenie kolki nerkowej zależy od kilku czynników, w tym od intensywności bólu, rozmiaru i położenia kamienia, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta. 

Atak kolki nerkowej – leczenie farmakologiczne

Najważniejszym elementem leczenia kolki nerkowej jest kontrola bólu. Leki przeciwbólowe, takie jak niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), są często pierwszym wyborem. W cięższych przypadkach stosuje się silniejsze środki przeciwbólowe, w tym opioidy. Dodatkowo można podać inne leki, takie jak inhibitory cyklooksygenazy (COX) 2 czy desmopresynę. Z kolei leki rozkurczowe, takie jak tamsulosyna, specjaliści przepisują, aby ułatwić przemieszczanie kamieni przez moczowód. Natomiast w przypadku, gdy pojawi się infekcja dróg moczowych, stosuje się odpowiednie antybiotyki.

Kolka nerkowa – jak leczyć tę dolegliwość procedurami medycznymi?

Litotrypsja pozaustrojowa – to procedura niefarmakologiczna, polegająca na rozbijaniu kamieni nerkowych za pomocą fal uderzeniowych. Jest skuteczna w przypadku kamieni, które są zbyt duże, by same przeszły przez drogi moczowe.

Nefrolitotrypsja przezskórna – zabieg wykonuje się w znieczuleniu, gdy kamień moczowy jest duży lub trudno dostępny (nie można wykonać litotrypsji). 

Endoskopowa interwencja chirurgiczna – w niektórych przypadkach może być konieczne usunięcie kamieni za pomocą ureteroskopii, gdzie specjalny instrument jest wprowadzany do moczowodu, aby usunąć kamień.

Stenty moczowodowe i nefrostomia – zapewniają przepływ moczu obok kamienia.

Zmiany w diecie i stylu życia jako sposób na leczenie kolki nerkowej

Nawodnienie – pijąc dużo płynów, szczególnie wody, można pomóc w przesuwaniu kamieni przez moczowody i zapobiegać formowaniu nowych złogów.

Zmiany w diecie – takie jak ograniczenie spożycia soli, białka zwierzęcego i pokarmów bogatych w oksalany (np. szpinak, buraki), mogą być zalecane w zależności od rodzaju kamieni nerkowych.

Aktywność fizyczna – może również pomóc w przemieszczaniu kamieni i ogólnej poprawie stanu zdrowia.

Kolka nerkowa – leczenie domowe

Wśród domowych sposobów na kolkę nerkową zastosowanie znajdują:

ciepłe okłady stosowane na obolałe miejsce;

odpoczynek;

monitoring stanu zdrowia i zgłaszanie wszelkich zmian swojemu lekarzowi.

Podsumowanie

Leczenie kolki nerkowej wymaga zintegrowanego podejścia obejmującego zarówno interwencję medyczną, jak i zmiany w stylu życia. Tylko zrozumienie swojego ciała, świadome podejście do odczuwanego bólu i regularne kontrole medyczne pozwolą na efektywne radzenie sobie z tą dolegliwością i zminimalizują ryzyko jej nawrotu.

Źródła:

http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2341 [dostęp 24.01.2024 r.]

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51914,kolka-nerkowa [dostęp 24.01.2024 r.]