Umów wizytę
Nietrzymanie moczu – jakie są przyczyny i jak leczyć?

Nietrzymanie moczu – jakie są przyczyny i jak leczyć?

Data publikacji: 05.07.2024 r.

Nietrzymanie moczu bywa określane jako „wstydliwy problem” i dla wielu osób to temat tabu. Tymczasem dolegliwość ta jest dość powszechna i dotyka kobiet oraz mężczyzn każdym wieku. Jakie są przyczyny inkontynencji moczowej i jak się z nią uporać?

Co to jest nietrzymanie moczu i kogo dotyczy ten problem?

Nietrzymanie moczu, znane także pod nazwą „inkontynencja”, to mimowolne oddawanie moczu w sytuacjach innych niż wizyta w toalecie. Osoba zmagająca się z tą dolegliwością traci kontrolę nad pęcherzem i otaczającymi go mięśniami. To sprawia, że mocz wycieka samoczynnie, na przykład podczas ćwiczeń, kaszlu czy zwykłych, codziennych czynności. Inkontynencja moczu jest problemem zdrowotnym, który dotyka osób w różnym wieku, zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Szczególnie narażone na nietrzymanie moczu są kobiety w ciąży oraz osoby starsze ze względu na zmiany hormonalne i osłabienie mięśni dna miednicy. Warto jednak wiedzieć, że chociaż dolegliwość ta częściej dotyczy pań, to mężczyźni również mogą z nią cierpieć –  zwłaszcza ci z problemami prostaty.

Sprawdź też, czym jest częste oddawanie moczu u mężczyzn (częstomocz).

Rodzaje nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu może mieć różny stopień nasilenia – od kropelkowego (do 50 mililitrów w ciągu 4 godzin), przez lekkie, średnie, ciężkie (od 50 do 300 ml), aż po bardzo ciężkie (powyżej 300 mililitrów w ciągu 4 godzin). W pierwszym przypadku oznacza to niewielkie ilości moczu na bieliźnie w trakcie dnia, w najbardziej zaawansowanej odmianie chory praktycznie w całości traci władzę nad czynnościami fizjologicznymi. 

Inkontynencja moczowa klasyfikowana jest jednak nie tylko według poziomu nasilenia objawów, ale także według przyczyny problemu. Najczęściej spotykane rodzaje dolegliwości to: 

  • Wysiłkowe nietrzymanie moczu, spowodowane nagłym wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas kaszlu, śmiechu, kichania czy podnoszenia ciężkich przedmiotów,
  • Nietrzymanie moczu z powodu nagłego parcia – charakteryzuje się ono nagłą, nieodpartą potrzebą oddania moczu i jest spowodowane nadmierną aktywnością mięśni pęcherza moczowego. Czynnikiem aktywującym potrzebę oddania moczu może być np. odgłos wody płynącej z kranu,
  • Nietrzymanie moczu z przepełnienia, które występuje w sytuacji, gdy pęcherz nie opróżnia się całkowicie podczas mikcji, a w efekcie się przepełnia i mocz samoczynnie wycieka,
  • Mieszane nietrzymanie moczu: kombinacja różnych typów nietrzymania moczu, najczęściej wysiłkowego i nagłego parcia.

Nietrzymanie moczu może również występować okresowo, np. podczas infekcji bakteryjnej, zapalenia pęcherza, przyjmowania leków moczopędnych, a nawet spożywania zbyt dużej ilości płynów w ciągu dnia. 

Nietrzymanie moczu – objawy

Objawy nietrzymania moczu mogą się różnić w zależności od jego rodzaju, ale najczęściej obejmują:

  • mimowolne wycieki moczu podczas wykonywania codziennych czynności lub wysiłku, np. kichania, kaszlu,
  • częstą potrzebę oddawania moczu, również w nocy,
  • odczuwanie nagłego parcia na pęcherz, które jest trudne do opanowania,
  • wycieki moczu przy pełnym pęcherzu,
  • popuszczanie moczu nawet po opróżnieniu pęcherza.

W przypadku kobiet zdarzają się również takie symptomy, jak ból brzucha podczas mikcji, a także dyskomfort w okolicach podbrzusza i krocza. U mężczyzn niepokojącym sygnałem są również częste wizyty w toalecie w celu oddawania niewielkich ilości moczu, jedynie kilku kropli. 

Nietrzymanie moczu – przyczyny

Przyczyny nietrzymania moczu mogą być różnorodne, a u źródła problemu może leżeć m.in. wiek, tryb życia, zmiany hormonalne, choroby przewlekłe czy urazy. 

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia inkontynencji moczowej należą:

  • osłabienie mięśni dna miednicy, np. spowodowane ciążą i porodami siłami natury,
  • zmiany hormonalne, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy,
  • zaawansowany wiek,
  • ciężka praca fizyczna, np. wymagająca podnoszenia ciężkich przedmiotów,
  • przerost prostaty u mężczyzn,
  • uszkodzenia nerwów kontrolujących pęcherz,
  • infekcje dróg moczowych i stany zapalne pęcherza,
  • urazy kręgosłupa lub miednicy,
  • cukrzyca,
  • otyłość,
  • częste zaparcia,
  • choroby neurologiczne, np. choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane,
  • choroby z długotrwałym, nawracającym kaszlem,
  • przyjmowanie niektórych leków (np. moczopędne lub rozluźniające mięśnie),
  • picie napojów alkoholowych i zawierających kofeinę, a niekiedy także soków z cytrusów.

Leczenie nietrzymania moczu

Leczenie nietrzymania moczu może obejmować różne metody w zależności od jego przyczyny i rodzaju. W terapii stosuje się zarówno metody zachowawcze, jak i środki farmakologiczne, a w zaawansowanych przypadkach – również metody chirurgiczne

Co pomaga na nietrzymanie moczu?

  • Ćwiczenia mięśni kegla w celu wzmocnienia mięśni dna miednicy.
  • Zmiana stylu życia i diety, w tym unikanie kofeiny i alkoholu.
  • Regularne, kontrolowane oddawanie moczu (zaleca się prowadzenie tzw. dzienniczka mikcji).
  • Stosowanie ziół i suplementów, np. wyciągu z żurawiny.
  • Fizjoterapia uroginekologiczna.
  • Dbanie o higienę intymną w celu uniknięcia infekcji dróg moczowo-płciowych. 
  • Leki przepisywane przez lekarza, leki cholinolityczne. 

Nietrzymanie moczu – leczenie zabiegowe

  • Elektrostymulacja mięśni dna miednicy.
  • Ostrzykiwanie cewki moczowej komórkami macierzystym.
  • Ostrzykiwanie ścian pęcherza toksyną botulinową.
  • Wszczepienie beznapięciowej taśmy podtrzymującej cewkę (TOT, TVT),
  • Wszczepienie minislingu, czyli minitaśmy.
  • Operacje rekonstrukcyjne z wykorzystaniem własnych tkanek wykonywane laparoskopowo.

Inkontynencja moczowa – profilaktyka

Nietrzymanie moczu to problem nie tylko zdrowotny, ale także społeczny. Dolegliwość ta bowiem budzi w pacjentach dyskomfort i poczucie wstydu, co może odbić się na ich kondycji psychicznej. Dlatego też tak ważne jest reagowanie już na pierwsze objawy inkontynencji i szukanie wsparcia specjalisty, a także odpowiednia profilaktyka. 

Aby zapobiegać nietrzymaniu moczu, warto:

  • regularnie wykonywać ćwiczenia mięśni Kegla, np. poprzez napinanie ich i rozluźnianie w kilku seriach co najmniej 3 razy dziennie,
  • utrzymywać zdrową wagę, a w przypadku otyłości lub nadwagi – zredukować ją do optymalnego poziomu,
  • stosować dietę bogatą w błonnik w celu uniknięcia zaparć,
  • unikać palenia tytoniu,
  • unikać używek – alkoholu, kofeiny oraz napojów gazowanych i soków z cytrusów
  • dbać o odpowiednią higienę miejsc intymnych (używać tylko delikatnych kosmetyków, a podczas mycia strumień wody kierować ku tyłowi),
  • kontrolować i leczyć infekcje dróg moczowych.

Bardzo ważnym aspektem jest również regularne chodzenie na wizyty kontrolne do lekarza, aby szybko zdiagnozować problem i wdrożyć leczenie nietrzymania moczu. 

Nietrzymanie moczu – podsumowanie

Nietrzymanie moczu to problem, który może znacząco obniżyć jakość życia i mieć olbrzymi wpływ na kondycję psychiczną. Na szczęście istnieje wiele sposobów na jego leczenie i zapobieganie. Dzięki właściwej diagnostyce, zastosowaniu odpowiednich terapii i zmianie trybu życia, można skutecznie zminimalizować objawy inkontynencji moczowej i zapobiegać przyszłym nawrotom tej dolegliwości. Jeśli masz problemy z nietrzymaniem moczu, nie wahaj się skonsultować z lekarzem, aby znaleźć najlepsze rozwiązanie dla siebie.

Źródła:

  1. Wytyczne Zespołu Ekspertów odnośnie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u kobiet z nietrzymaniem moczu i pęcherzem nadreaktywnym, Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego 2006-2011.
  2. Zasady postępowania u chorych z nietrzymaniem moczu, opracowane przez Europejskie Towarzystwo Urologiczne, 2010 
  3. Co warto wiedzieć o nietrzymaniu moczu? https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/co-warto-wiedziec-o-nietrzymaniu-moczu [Dostęp: 2.08.2024]

Umów się do lekarza

Skontaktuj się z nami, aby ustalić najlepszą dla siebie ścieżkę leczenia. Umów się na konsultację z urologiem.

Poradnia urologiczna

Konsultacje komerycyjne:
788 502 989
Poniedziałek-piątek: 9.00-17.00

Konsultacje na NFZ:
22 73 54 100 /101

Umawianie zabiegów
661 300 313
Poniedziałek-piątek: 8.00-16.00

    Wyślij e-mail:
    uro@emc-sa.pl
    W godz. 8.00 – 16.00 odpowiadamy
    tego samego dnia roboczego