Jaki narząd znajduje się po lewej stronie brzucha?
Bóle z lewej strony brzucha mogą mieć charakter patologiczny, tzn. wynikać z organicznego uszkodzenia lub zaburzenia czynności narządów znajdujących się w lewej połowie jamy brzusznej, m.in.:
- Żołądka,
- Dwunastnicy (początek jelita cienkiego),
- Trzustki (trzon i ogon),
- Śledziony,
- Części jelita cienkiego oraz lewej części jelita grubego,
- Lewej nerki z moczowodem.
Ponadto u kobiet możliwym źródłem bólu są narządy rozrodcze: lewy jajnik i lewy jajowód (oraz część macicy leżąca po lewej stronie). Z kolei u mężczyzn – prostata oraz struktury jądrowe (choć te leżą głębiej w miednicy).
Przyczyny bólu z lewej strony brzucha
Bóle z lewej strony brzucha mogą też wynikać z nieprawidłowości innych układów (wówczas mówi się o bólu rzutowanym, np. zapalenie płuc z zajęciem lewego płata dolnego da o sobie znać bólem w lewej, górnej części brzucha), a nawet być spowodowane nadwrażliwością neuronów obwodowych lub zaburzeniem ośrodkowych mechanizmów kontroli bólu. Dzieje się tak np. w zespole jelita nadwrażliwego (IBS), które dotyka 5-15% w populacji, co czyni go jedną z najczęstszych przyczyn bólu brzucha.
Mało tego, odpowiedź na pytanie „Dlaczego kłuje mnie lewa strona brzucha?” może być całkiem prozaiczna – to niestrawność i wzdęcia z powodu niezdrowego sposobu odżywiania. Z tych właśnie powodów bóle brzucha z lewej strony są bardzo nieswoistym objawem i mogą mieć naprawdę wiele przyczyn. W dalszej części tekstu wymieniono ich… kilkadziesiąt, a to i tak nie wszystkie!
Bóle z lewej strony brzucha na dole
- Choroba uchyłkowa jelita grubego,
- Ostre zapalenie uchyłków,
- Endometrioza,
- Skręt lub torbiel jajnika (jego pęknięcie),
- Zapalenie przydatków,
- Bolesna owulacja,
- Ciąża pozamaciczna,
- Naprężenie więzadeł macicy (np. w ciąży),
- Menstruacja,
- Przepuklina pachwinowa,
- Napięcie lub uraz mięśni dolnej części brzucha,
- Neuralgia nerwów biodrowo-pachwinowych,
- Zapalenie, polipy lub nowotwory odbytnicy,
- Zatrzymanie moczu i zaleganie w pęcherzu.
Bóle z lewej strony brzucha na górze
- Refluks żołądkowo-przełykowy (GERD),
- Choroba wrzodowa żołądka,
- Choroba wrzodowa dwunastnicy,
- Ostre lub przewlekłe zapalenie trzustki,
- Rak trzustki, śledziony,
- Powiększenie lub pęknięcie śledziony,
- Pęknięcie śledziony (np. pourazowe),
- Mononukleoza zakaźna,
- Toczeń układowy,
- Tętniak aorty brzusznej,
- Zawał mięśnia sercowego,
- Zapalenie przepony,
- IBS,
- Choroby opłucnej dolnej lewej.
Bóle boczne z lewej strony brzucha – okolica lędźwiowa
- Nerwobóle lub neuralgia nerwu biodrowo-podbrzusznego,
- Rwa kulszowa,
- Zespół mięśnia gruszkowatego,
- Tętniak aorty brzusznej.
Rozlane lub niespecyficzne bóle z lewej strony
- Zaburzenie pracy górnego odcinka przewodu pokarmowego,
- Przerost bakteryjny jelita cienkiego (SIBO),
- Zaburzenia metaboliczne,
- Wczesne objawy nieswoistych zapaleń jelit,
- Infekcje wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze,
- Nowotwory jelita cienkiego lub grubego,
- Polipy jelitowe,
- Napięcie psychiczne lub lęk somatyczny,
- Neuralgia międzyżebrowa,
- Zrosty pooperacyjne (np. po laparoskopii).
Zaburzenia urologiczne a ból z lewej strony brzucha
Bardzo częstymi przyczynami bólu brzucha po lewej stronie są też zaburzenia urologiczne. Przykładowo poruszanie się kamienia w moczowodzie powoduje nagły, silny ból w bocznej części i lędźwiowej okolicy brzucha. Podobne objawy występują przy kolce nerkowej. Z kolei odmiedniczkowe zapalenie nerek wywoła tępy ból w lędźwiowej okolicy. Również infekcje pęcherza, jak i nowotwory układu moczowego objawiają się bólem z lewej strony brzucha. U mężczyzn dochodzą także dolegliwości związane z prostatą i żylaki powrózka nasiennego.
Kiedy powinno się martwić bólem lewej strony?
Ból z lewej strony brzucha po zjedzeniu, który niedługo ustępuje, nie powinien być powodem do zmartwień – wystarczy zmienić dietę. Jednak istnieje kilka sygnałów alarmowych, które wskazują na stan poważniejszy i wymagają pilnej konsultacji. Należą do nich:
- Nagły, bardzo silny ból brzucha, który nagle uniemożliwia normalne funkcjonowanie lub budzi ze snu,
- Wysoka gorączka, dreszcze, wymioty, uporczywe nudności, przyspieszone tętno lub osłabienie,
- Krew w stolcu lub moczu, nagła biegunka lub całkowity brak gazów i stolca,
- Pulsujący ból po lewej stronie brzucha,
- Bóle w klatce piersiowej i duszność,
- Niezamierzona utrata masy ciała, uporczywe wzdęcia czy brak apetytu, które utrzymują się tygodniami,
- Ból w ciąży, szczególnie w połączeniu z krwawieniami czy skurczami macicy.
Bóle z lewej strony brzucha – diagnoza
Odkrycie prawdziwej przyczyny bólu brzucha po lewej stronie wymaga od lekarza interdyscyplinarnego podejścia podczas diagnozy. Ta zaczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. W dalszym etapie wykonuje się badania laboratoryjne (morfologia krwi, CRP, badanie moczu), obrazowe (np. USG jamy brzusznej), a w razie konieczności endoskopowe: gastroskopię (żołądek, dwunastnica) i kolonoskopię (okrężnica, odbytnica).
Bóle z lewej strony brzucha – leczenie
Ból z lewej strony brzucha to objaw, którego usunięcie nierozerwalnie wiąże się z poznaniem jego etiologii. Niestety, wiele osób szuka wskazówek tylko w aptece. Pewne badanie oceniające zastosowanie drotaweryny w samoleczeniu bólu brzucha wskazało, że 83% ankietowanych kupiło ten lek bez konsultacji lekarskiej. To prawda, że zaleca się jego stosowanie do łagodzenia bólu podczas kamicy nerkowej, żółciowej oraz menstruacji, ale nie np. w przypadku IBS. A przecież to tylko kilka spośród niekompletnej listy praktycznie 50 przytoczonych wyżej przyczyn bólu brzucha po lewej stronie!
Oczywiście to naturalne, że każdy szuka sposobu na złagodzenie bólu, ale samoleczenie – oprócz tego, że może zwiększyć dolegliwości żołądkowe (np. paracetamol nasila trzewny ból brzucha) – czasami stanowi również zagrożenie życia. Bywa, że stałe usuwanie objawów farmakoterapią maskuje niebezpieczną, rozwijającą się patologię. Samodzielna terapia bólu brzucha wymaga dużej znajomości farmaceutyków o potwierdzonej skuteczności i umiejętności dostrzegania czynników wyzwalających dolegliwości brzuszne (stres, określone pokarmy). Można się na nią zdecydować, jeśli występują poniższe czynniki:
- Ból o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego,
- Brak sygnałów alarmowych,
- Ból zależny od aktywności fizycznej i menstruacji,
- Nie występują choroby przewlekłe,
- Ból pojawił się po raz pierwszy w życiu,
- Wiek poniżej 50 r. życia.
Bóle z lewej strony brzucha – podsumowanie
Bóle z lewej strony brzucha to powszechne dolegliwości mężczyzn i kobiet o różnym charakterze, nasileniu i pochodzeniu. Stanowi wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i lecznicze. Jedynie, gdy są ku temu wyraźne przesłanki, można zdecydować się na samodzielne uśmierzenie bólu za pomocą leków dostępnych bez recepty, ciepłych okładów na brzuch, herbatek z mięty pieprzowej, rumianku czy melisy. Najlepiej jest jednocześnie zadbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne. W pozostałych, poważniejszych przypadkach, gdy ból jest silny, nagły i nie ustępuje, albo pojawiają się dodatkowe objawy, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.
Bibliografia:
- https://www.termedia.pl/poz/Diagnostyka-i-postepowanie-w-bolach-brzucha-polskie-stanowisko-ekspertow. [dostęp: 20.06.2025].
- https://www.mayoclinic.org/symptoms/abdominal-pain/basics/causes/sym-20050728. [dostęp: 20.06.2025].
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/110912,przewlekle-bole-brzucha-po-lewej-stronie-pod-zebrami. [dostęp: 20.06.2025].
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/100803,najczestsze-przyczyny-bolow-po-lewej-stronie-brzucha. [dostęp: 20.06.2025].
- https://www.mp.pl/pacjent/gastrologia/lista/99405,bole-pod-zebrami. [dostęp: 20.06.2025].