Bóle podbrzusza po stosunku – objawy i charakterystyka
Dyspareunia w terminologii medycznej oznacza ból narządów płciowych podczas lub po stosunku seksualnym. Częściej występuje u kobiet, chociaż na tę przypadłość cierpią również mężczyźni. Pacjenci opisują go w różny sposób, np. jako:
- Skurczowy,
- Kłujący,
- Tępy, ciągnący lub rozlany,
- Palący lub piekący,
- Pulsujący,
- Promieniujący, np. do pachwin, pleców, ud,
- Pojawiający się w pewnych okolicznościach, np. przy głębokiej penetracji albo określonej pozycji seksualnej,
- Ostry, przeszywający i rozdzierający.
Charakter bólu może pomóc w znalezieniu jego przyczyny. Ważne jest też rozróżnienie bólu łagodnego i krótkotrwałego od silnego, przewlekłego lub nawracającego. Jednorazowy, krótki ból przypominający skurcz (np. po orgazmie) nie musi budzić niepokoju, szczegónie jeśli mija po odpoczynku, ciepłym okładzie czy zastosowaniu środków przeciwbólowych. Natomiast powtarzające się bóle podbrzusza po każdym stosunku, zwłaszcza jeśli narastają, z pewnością należy skonsultować z lekarzem.
Trzeba również zwracać uwagę na objawy towarzyszące. Gorączka, krwawienie z dróg rodnych, nudności i wymioty – szczególnie jeśli pojawiły się z nagłym, ostrym i bardzo silnym bólem podbrzusza po stosunku – wymagają pilnej pomocy medycznej.
Ból podbrzusza po stosunku – przyczyny
Zgodnie z zaleceniami ekspertów przyczyn bólu podbrzusza po stosunku warto szukać zarówno po stronie ginekologicznej/urologicznej, jak i ogólnoustrojowej. Poniżej przedstawiono najczęstsze przyczyny tego zjawiska u kobiet i u mężczyzn.
Przyczyny bólu podbrzusza | |
U kobiet | U mężczyzn |
Niedostateczne nawilżenie pochwy,Mięśniaki i polipy macicy,Torbiele jajników,Endometrioza,Zapalenie przydatków,Napięcie mięśni dna miednicy (pochwica),Przewlekły ból pochwy (wulwodynia),Ciąża i połóg. | Zapalenie prostaty,Urazy i wady anatomiczne,Przepuklina pachwinowa,Żylaki powrózka nasiennego,Torbiele jąder. |
Poza tym zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn za bóle podbrzusza po stosunku mogą odpowiadać infekcje układu moczowego, choroby przenoszone drogą płciową, problemy z układem pokarmowym (np. zespół jelita drażliwego, przerośnięcie jelit) oraz czynniki psychologiczne (np. lęk, przebyte traumy, stres, napięte relacje z parterem).
Jak sprawdzić, dlaczego po stosunku boli podbrzusze? Badania
Jeśli bóle podbrzusza po stosunku są uciążliwe, powtarzające się lub bardzo nasilone, należy zgłosić się po pomoc medyczną. Kobieta może od razu zwrócić się do ginekologa, a mężczyzna – do urologa lub lekarza POZ. Podstawowe badania obejmują:
- Wywiad i badanie fizykalne,
- Badania obrazowe (UAG jamy brzusznej, USG przezpochwowe u kobiety, USG moszny u mężczyzny),
- Badania laboratoryjne i mikrobiologiczne (badanie ogólne i posiew moczu, wymaz z pochwy lub cewki moczowej),
- Dodatkowe badania ginekologiczne (np. laparoskopia diagnostyczna przy podejrzeniu endometriozy).
Ból podbrzusza po stosunku – leczenie
Sposób leczenia zależy od zidentyfikowanej przyczyny bólu podbrzusza po stosunku. Jednak niezależnie od tego, co powoduje dolegliwości, warto zadbać o budowanie dobrej komunikacji między partnerami – mówienie o bólu, przedłużanie gry wstępnej, brak pośpiechu i słuchanie swojego ciała podczas zbliżenia. Niezwykle istotne są również dbanie o odpoczynek i redukcja stresu, a przy traumach czy lękach – konsultacja ze specjalistą zdrowia psychicznego (np. psychologiem, seksuologiem, psychoterapeutą).
Farmakoterapia przy bólu podbrzusza po stosunku
Jeśli chodzi o leki, najczęściej stosuje się:
- Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ),
- Preparaty rozkurczowe,
- Antybiotyki (przy infekcjach bakteryjnych),
- Terapię hormonalną (głównie u kobiet z endometriozą lub mięśniakami),
- Miejscowe preparaty nawilżające (np. dopochwowe kremy estrogenowe lub żele nawilżające w przypadku atrofii pochwy, menopauzy, suchości pochwy).
Naturalne metody walki i profilaktyki bólu podbrzusza po stosunku
Ulgę w bólu podbrzusza po stosunku mogą przynieść ciepłe, rozgrzewające okłady (np. termofor owinięty w koc). Oprócz tego po seksie należy oddać mocz, żeby zapobiegać ewentualnym zakażeniom układu moczowego, a także dbać o higienę okolic intymnych.
Czy ból podbrzusza po stosunku może wymagać operacji?
Leczenie chirurgiczne bywa wskazane np. przy zaawansowanej endometriozie, dużych mięśniakach, torbielach i polipach macicy czy przepuklinie pachwinowej. Niektóre przypadki (np. pęknięcie torbieli albo skręt jajnika, do których może dojść przy intensywnej penetracji, na skutek nagłej zmiany ciśnienia w jamie brzusznej) to stany nagłe zagrażające zdrowiu i wymagające szybkiej diagnostyki obrazowej (USG), a często także zabiegu chirurgicznego.
Kiedy ból podbrzusza po stosunku to powód do niepokoju?
Skąd wiadomo, kiedy bólu podbrzusza po stosunku nie wolno ignorować? Do sygnałów alarmowych należą:
- Ból ostry, nagły i silny – zwłaszcza jeśli nie ustępuje po kilku godzinach i/lub towarzyszą mu inne objawy (gorączka, dreszcze, nudności lub krwawienie),
- Ból po każdym stosunku – dolegliwości po każdym zbliżeniu (szczególnie jeśli nasilają się z czasem),
- Objawy towarzyszące – upławy o nieprawidłowym zapachu, bolesne oddawanie moczu czy ból podczas defekacji mogą wskazywać na infekcję lub endometriozę,
- Okres po menopauzie lub ciąża – ból po stosunku u kobiet w okresie okołomenopauzalnym lub w ciąży (zwłaszcza w I trymestrze) zawsze należy skonsultować. W ciąży ból może być sygnałem, że pojawiło się ryzyko poronienia,
- Zmiana charakteru lub nasilenia bólu – jeżeli ból początkowo był niewielki, a z czasem stał się rozlany, pulsujący czy promieniujący, warto szukać przyczyny.
Ból podbrzusza po stosunku – podsumowanie
Czemu po stosunku boli podbrzusze? Przyczyn może być wiele – od czynników psychosomatycznych, przez napięcia mięśni i suchość pochwy, aż po infekcje, endometriozę czy zapalenie prostaty. Z tego powodu diagnostyka wymaga nieraz współpracy kilku specjalistów. Jeśli ból się powtarza, nasila lub towarzyszą mu inne objawy, nie zwlekaj z wizytą u lekarza.
Bibliografia
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/12325-dyspareunia-painful-intercourse. [dostęp: 15.05.2025].
- https://podyplomie.pl/ginekologia/37858,bol-podczas-stosunku-jako-problem-w-praktyce-ginekologa. [dostęp: 15.05.2025].
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15319-prostatitis. [dostęp: 15.05.2025].
- https://mcpress.mayoclinic.org/women-health/endometriosis-and-healthy-sex-life/. [dostęp: 15.05.2025].
- https://www.mayoclinic.org/symptom-checker/pelvic-pain-in-adult-females-adult/related-factors/itt-20009075. [dostęp: 15.05.2025].
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/9129-pelvic-inflammatory-disease-pid. [dostęp: 15.05.2025].
- https://www.termedia.pl/ginekologia/Endometrioza-wymaga-planu-na-cale-zycie,30671.html. [dostęp: 15.05.2025].