Ból podbrzusza w ciąży – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Z jednej strony przyszłe mamy mogą zetknąć się z informacją, że ból podbrzusza w ciąży jest powszechny, fizjologiczny czy całkowicie normalny. Z drugiej zaś, że nie wolno go ignorować. Prof. dr n. med. Violetta Skrzypulec-Plinta stwierdziła: „Dolegliwości bólowe w okresie ciąży nie są wpisane w fizjologiczny jej przebieg”. Jak to rozumieć?

Otóż ból zawsze jest znakiem, że w organizmie coś się dzieje, choć niekoniecznie zawsze jest to coś groźnego. Ból fizjologiczny ma charakter sygnalizacyjny lub adaptacyjny – nie wynika z choroby ani uszkodzenia tkanek. Pojawia się w wyniku naturalnych procesów zachodzących w organizmie albo pełni określoną funkcję biologiczną. Typowymi bólami fizjologicznymi podbrzusza w ciąży są bóle porodowe czy skurcze Braxtona-Hicksa (więcej o przyczynach za chwilę). Jednak każdy ból wymaga obserwacji i czujności – nie należy go po prostu „tłumaczyć” ciążą.

Co oznacza ból podbrzusza w ciąży? Jak już zostało trochę wyjaśnione, niektóre bóle pojawiają się w zdrowej ciąży (bez powikłań) i często są naturalną reakcją organizmu na zmiany.

Jednak inne przyczyny bólu podbrzusza w ciąży wynikają z procesów patologicznych/chorobowych:

W diagnostyce bólów podbrzusza w ciąży najlepiej skonsultować się z ginekologiem-położnikiem, a przy podejrzeniu infekcji – lekarzem POZ. Specjalista zbiera szczegółowy wywiad lekarski i wykonuje badanie fizykalne oraz badanie ginekologiczne. Standardowo zleca się też morfologię, badanie ogólne moczu (w kierunku zakażenia lub białkomoczu), ewentualnie markery stanu zapalnego (CRP) czy próbki w kierunku infekcji wewnątrzmacicznych.

Leczenie bólu podbrzusza w ciąży zależy od przyczyny, ale zwykle obejmuje najpierw metody zachowawcze. Ogólne zalecenia to odpoczynek i unikanie przeciążania organizmu (stres, dźwiganie). Warto też pić dużo płynów, jeść regularnie posiłki bogate w błonnik (przeciwdziała zaparciom) i unikać tłustych, ciężkostrawnych potraw.

Jako lek pierwszego rzutu przy dolegliwościach bólowych stosuje się paracetamol. Przy występowaniu skurczów macicy często podaje się leki rozkurczowe oraz preparaty magnezu. W razie infekcji bakteryjnej leczenie polega na bezpiecznych dla ciąży antybiotykach, a zakażenia intymne – preparatach dopochwowych (np. nystatyna przy grzybicy).

Ćwiczenia relaksacyjne (np. łagodne rozciąganie, spacery, joga dla ciężarnych) mogą zmniejszyć napięcie mięśniowe i uśmierzyć ból. Należy unikać stania lub siedzenia przez długi czas w tej samej pozycji – przy lekkim dyskomforcie często pomaga kilkuminutowy odpoczynek na boku.

Leczenie chirurgiczne jest konieczne w sytuacjach zagrażających życiu matki lub ciąży. Należą do nich m.in. pęknięcie ciąży pozamacicznej, niecałkowite poronienie oraz ostre zapalenie wyrostka robaczkowego czy innych narządów.

Sygnały alarmowe to:

Bóle podbrzusza w ciąży zdarzają się bardzo często i w większości przypadków wynikają ze zmian fizjologicznych. Mimo to każdy ból należy obserwować: jeśli jest silny, skurczowy lub towarzyszy mu krwawienie, gorączka czy inne niepokojące objawy, może oznaczać poważny problem i wymagać pilnej konsultacji lekarskiej.

Bibliografia