Choroba Peyroniego – na czym polega? Objawy, przyczyny, leczenie

Co to jest choroba Peyroniego?

Jak wygląda choroba Peyroniego (stwardnienie plastyczne prącia)? Jak wskazuje nazwa, podczas wzwodu widoczne jest odgięcie prącia w jedną stronę lub zwężenie typu „klepsydra”. Niekiedy towarzyszy temu ból, który powoduje trudności z erekcją i komplikacje w życiu seksualnym partnerów. Z tego powodu aż 81% chorych zgłasza problemy emocjonalne, a u 48% z nich diagnozuje się depresję (https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4535719/).

Przebieg choroby Peyroniego dzieli się na:

fazę ostrą – trwa zwykle od 6 do 18 miesięcy. W tym okresie deformacja prącia postępuje i ulega zmianom, zwykle z towarzyszącym bólem podczas wzwodu;
fazę przewlekłą – zaczyna się, gdy skrzywienie stabilizuje się na co najmniej 3-6 miesięcy. Na tym etapie ból zazwyczaj ustępuje lub wyraźnie się zmniejsza.

Od czego powstaje choroba Peyroniego?

Bezpośrednią przyczyną choroby Peyroniego są mikrourazy w osłonce białawej ciał jamistych. Dochodzi do tego wskutek ściskania bądź zginania członka podczas intensywnego stosunku płciowego lub innych wypadków.

Aby lepiej zrozumieć mechanizm, warto przyjrzeć się budowie penisa.

Ciała jamiste to struktury znajdujące się po obu stronach członka, które podczas pobudzenia seksualnego napełniają się krwią, powodując wzwód.
Otacza je błona biaława, składająca się z rozproszonych pasm kolagenu typu 1 i nieregularnej sieci włókien elastyny. Z jednej strony zapewnia to elastyczność, a z drugiej – utrzymanie sztywności podczas erekcji.
Powtarzające się mikrourazy prącia inicjują miejscowy stan zapalny i nieprawidłowe gojenie. Gromadzi się wówczas nadmiar fibryny i kolagenu w osłonce białawej. Dochodzi do jej zwłóknienia i utraty możliwości rozciągania podczas erekcji.

Rzeczywisty powód powstania nieprawidłowego procesu gojenia nie został dokładnie poznany. Z reguły organizm szybko usuwa nadmiar fibryny i kolagenu, aby nie dopuścić do powstawania blaszek miażdżycowych. U osób, u których rozwija się choroba Peyroniego, tak się nie dzieje. Czynniki sprzyjające jej rozwojowi to m.in.:

predyspozycje genetyczne;
choroby fibroproliferacyjne, np. przykurcz Dupuytrena, zapalenie rozcięgna podeszwowego czy idiopatyczne włóknienie płuc. W badaniu z udziałem mężczyzn z chorobą Peyroniego, 22,1% pacjentów miało przykurcze Dupuytrena (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560628/);
cukrzyca – diabetycy są od 4 do 5 razy bardziej narażeni na rozwój choroby Peyroniego w porównaniu z populacją ogólną;
palenie i alkohol, choć brak danych wyraźnie wskazujących na korelację między częstością stosowania używek a rozwojem choroby;
wiek – najczęściej pacjenci w chwili rozpoznania mają od 52 do 57 lat.

Do jakiego lekarza udać się z chorobą Peyroniego? Diagnoza

Z podejrzeniem choroby Peyroniego najlepiej się udać do urologa lub androloga. Najważniejsze elementy diagnozy to wywiad lekarski i dokładne badanie fizykalne. Ze względu na wstyd u badanego i wpływ psychospołeczny choroby z jednej strony wymaga to od lekarza cierpliwości, wnikliwości i empatii. Z drugiej zaś – profesjonalizmu, ponieważ mimo że zgrubienie jest łatwo wyczuwalne pod palcami, to do oceny schorzenia niezbędna jest obiektywna ocena długości prącia i jego krzywizny, a także ocena wszelkich wgłębień w ciałach jamistych.

Warto dodać, że badanie przeprowadza się zarówno w stanie wiotkim członka, jak i jego wzwodzie. Aby go wymusić, zazwyczaj wstrzykuje się pacjentowi substancję wazoaktywną. Czasami lekarz przeprowadza je jednocześnie z badaniem ultrasonograficznym.

Czy chorobę Peyroniego można wyleczyć?

Czy choroba Peyroniego jest uleczalna? Tak, ale postępowanie zależy od fazy choroby, nasilenia skrzywienia, bólu i wpływu na współżycie.

Jeżeli krzywizna prącia wynosi 20-30°, uznaje się ją za funkcjonalnie prostą i zazwyczaj rezygnuje z inwazyjnego leczenia.
W zależności od tego, jak sam pacjent radzi sobie pod względem psychicznym (stres i wstyd mimo wszystko mogą hamować wzwód), można zalecić doradztwo psychologiczne.
Na problemy z erekcją często przypisuje się selektywne i odwracalne inhibitory fosfodiesterazy typu 5 (PDE 5), które nasilają sygnalizację tlenkiem azotu i rozkurcz naczyń, co przekłada się na lepsze ukrwienie i funkcjonalną erekcję.

Choroba Peyroniego – leczenie farmakologiczne

Choroba Peyroniego wymaga leczenia dopiero powyżej 30° skrzywienia prącia, przy czym średnia krzywizna u pacjentów w większości badań wynosi 48°. Ból leczy się za pomocą niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NPLZ), a krzywiznę redukuje się poprzez iniekcje kolagenazy Clostridium histolyticum lub IFNα2b do płytki na prąciu Pomaga to w rozkładzie nadmiaru kolagenu i przeciwdziała dalszemu bliznowaceniu prącia.

Choroba Peyroniego – operacja i inne zabiegi

Operację w leczeniu choroby Peyroniego rozważa się, gdy deformacja członka wynosi ponad 60° i uniemożliwia współżycie lub leczenie zachowawcze jest nieskuteczne. W mniej zaawansowanym stadium stosuje się:

rozciąganie mechaniczne prącia umożliwiające poprawę jego krzywizny o około 33%;
zastosowanie urządzeń próżniowych;
terapię falami generowanymi zewnątrzustrojowo.

Domowe sposoby na chorobę Peyroniego

Jak wyleczyć chorobę peyroniego w domu? Przede wszystkim trzeba rozróżnić problemy z erekcją od choroby Peyroniego.

W pierwszym przypadku istnieje wiele domowych sposobów na osiągnięcie wzwodu.
W drugim zaś domowe metody ograniczają się do modyfikacji stylu życia (kontrola cukrzycy, zaprzestanie palenia) i ostrożności podczas współżycia.

Co więcej, należy unikać kosztownych terapii, które nie mają potwierdzonej skuteczności w leczeniu choroby Peyroniego (np. PRP czy niektóre formy fali uderzeniowej oferowane komercyjnie). Ćwiczenia dna miednicy również nie pomogą na nieprawidłowe włóknienie osłonki białawej prącia. Nawet różne leki doustne (np. witamina E, pentoksyfilina) nie mają potwierdzonej skuteczności i nie są zalecane jako standard.

Choroba Peyroniego – podsumowanie

Nieleczona choroba Peyroniego prowadzi do dalszego włóknienia osłonki białawej penisa, a co za tym idzie – do problemów z erekcją i pogorszenia wielu aspektów życia chorego. Aby temu zapobiec, należy jak najszybciej wybrać się na wizytę do profesjonalnego urologa, który uszanuje wstyd, a jednocześnie dobierze skuteczną terapię potwierdzoną badaniami.

Bibliografia: