Jak wygląda wizyta u urologa i jak się do niej przygotować?

Pierwsza wizyta u urologa – zarówno w przypadku mężczyzn, jak i kobiet – powinna mieć miejsce, gdy pojawią się niepokojące objawy ze strony układu moczowo-płciowego, np.:

Nie należy jednak czekać wyłącznie na pojawienie się objawów. Mężczyźni po 40. roku życia powinni odbywać regularne kontrole profilaktyczne, nawet gdy nie odczuwają żadnych dolegliwości. Z kolei jeśli występują obciążenia rodzinne, należy udać się do urologa nawet wcześniej – rak jąder dotyka mężczyzn między 20. a 39. rokiem życia.

Pierwsza wizyta u każdego specjalisty zaczyna się od szczegółowego wywiadu medycznego. Nie inaczej jest w przypadku badania układu moczowo-płciowego. Jednak ze względu na dość powszechny wstyd przed wizytą u urologa, warto wcześniej zwizualizować sobie przebieg rozmowy i badania. Pomocne mogą być poniższe kroki.

Jakie pytania zadaje urolog w trakcie wywiadu? Przede wszystkim lekarz zapyta o powód wizyty, objawy, czas ich trwania, nasilenie oraz okoliczności występowania. Możliwe też, że zechce się dowiedzieć o przyjmowanych lekach, chorobach przewlekłych, przebytych operacjach, stylu życia oraz historii rodzinnej nowotworów urologicznych.​

Aby opanować wstyd podczas rozmowy, można przygotować sobie listę z zagadnieniami do omówienia oraz szczerze powiedzieć lekarzowi o swoich obawach na początku spotkania.​ Trzeba jednak pamiętać, że dla niego to rutynowe zajęcie, do którego niewątpliwie przywykł i niekoniecznie będzie w stanie okazać dużo empatii. Za to na pewno zadba o to, by stworzyć jak najbardziej komfortową i profesjonalną atmosferę.

Po wywiadzie lekarz przechodzi do badania fizykalnego. Obejmuje ono ocenę zewnętrznych narządów płciowych (prącia, moszny, jąder, ujścia cewki moczowej) i palpacyjne badanie brzucha oraz okolic lędźwiowych kręgosłupa.​

Badanie prostaty przez odbytnicę to jeden z elementów wizyty urologicznej u mężczyzn, szczególnie po 40. roku życia. Przed badaniem lekarz zakłada jednorazowe rękawiczki i nakłada na palec środek o właściwościach poślizgowych (żel z lignokainą, wazelinę), który zmniejsza dyskomfort. Następnie wprowadza palec przez odbyt do odbytnicy na głębokość około 7-8 cm, oceniając opuszką palca rozmiar, kształt, konsystencję oraz powierzchnię prostaty.​

Podstawowe badanie urologiczne przeprowadza się w pozycji leżącej na plecach na kozetce. Podczas badania prostaty przez odbytnicę (per rectum) pacjent zazwyczaj leży na lewym boku z nogami zgiętymi w kolanach lub w pozycji kolankowo-łokciowej, w której pacjent klęka na kozetce, podpierając się na przedramionach.

Jak przygotować się na wizytę u urologa? Przede wszystkim należy zgromadzić całą dokumentację medyczną, w tym wypisy ze szpitala, listę przyjmowanych leków oraz informacje o przebytych zabiegach operacyjnych.​

Pierwsza wizyta u urologa okaże się efektywniejsza, jeśli przyjdzie się na nią z wynikami:

Mężczyźni po 40. roku życia powinni wykonać też badanie PSA (swoistego antygenu sterczowego), które pomaga w diagnostyce raka prostaty i łagodnego przerostu gruczołu krokowego.

W przypadku standardowej konsultacji urologicznej nie jest wymagane przychodzenie na czczo. Wyjątek stanowią sytuacje, gdy lekarz planuje pobranie krwi lub gdy przeprowadzane będą specjalistyczne badania obrazowe.

Nie ma potrzeby golenia okolic intymnych przed wizytą u urologa, chyba że lekarz wyraźnie to zlecił w związku z planowanym zabiegiem. Dla lekarza najważniejsza jest odpowiednia higiena osobista, dlatego wystarczy dokładne umycie tych okolic przed wizytą.​

Najlepiej wybrać wygodne, luźniejsze ubranie, które ułatwi szybkie zdjęcie dolnej części garderoby.​ Dobrym wyborem są luźniejsze spodnie oraz wygodna bielizna.

Przed wizytą u urologa nie należy stosować intensywnych perfum, ponieważ mogą utrudniać ocenę nieprzyjemnych zapachów będących objawem infekcji. Jeśli planowane jest badanie USG pęcherza, nie należy oddawać moczu tuż przed wizytą, ponieważ badanie wykonuje się, kiedy jest on wypełniony.

Koszt wizyty u urologa w Polsce w ramach prywatnej opieki zdrowotnej waha się znacząco w zależności od lokalizacji, doświadczenia lekarza oraz zakresu usług. Przykładowo w większych miastach ceny mogą sięgać nawet 350-500 zł, zwłaszcza w renomowanych klinikach. W mniejszych miejscowościach wizyty są zazwyczaj tańsze, oscylując w granicach 150-250 zł. Warto pamiętać, że dodatkowe badania (laboratoryjne, obrazowe) z reguły podnoszą całkowity koszt konsultacji.​

Oczywiście w ramach NFZ wizyta urologiczna jest bezpłatna, ale wiąże się z długim czasem oczekiwania. Średnio na konsultację urologiczną czeka się ok. 135 dni, przy czym w niektórych województwach (np. opolskim) może to być nawet 259 dni, a w innych (np. lubelskim) ok. 61 dni.

Wizyta u urologa to nie tylko profilaktyka chorób układu moczowego, lecz także krok do poprawy jakości życia oraz wczesnego wykrycia poważnych schorzeń. Szczególnie w przypadku mężczyzn powinna się stać rutyną przeprowadzaną raz na 2-3 lata, a nie jednorazowym incydentem. Nie należy odkładać konsultacji z powodu skrępowania – urolog jest medykiem dyskretnym, a także doświadczonym w prowadzeniu rozmów na tematy intymne i wykonywaniu badań. Ponadto odpowiednie przygotowanie, w tym zebranie dokumentacji, pomoże opanować naturalny niepokój, który może się pojawić.

Bibliografia