Krioablacja raka prostaty – rekonwalescencja i zalecenia po zabiegu

Czas hospitalizacji po krioablacji zależy od sytuacji pacjenta, jednak najczęściej trwa krótko – bywa, że trzeba zostać na noc. W niektórych przypadkach można natomiast  dostać wypis jeszcze tego samego dnia. Zaleca się wstanie już kilka godzin po krioablacji, jednak bez nadmiernego obciążania organizmu. Jeśli leczenie odbyło się w znieczuleniu ogólnym, przez kilka godzin nie wolno prowadzić pojazdów. Zabieg wiąże się też z koniecznością cewnikowania chorego w celu odprowadzania moczu z pęcherza, a cewnik zostaje w ciele na kilka dni lub 1-2 tygodnie.

Po usunięciu cewnika pacjent zostaje przez kilka godzin na oddziale, żeby personel upewnił się, że może samodzielnie oddawać mocz. Czasami zdarza się samoistny wypływ moczu, dlatego warto zadbać o bieliznę i ubranie na zmianę, ewentualnie o wkładki urologiczne lub majtki chłonne. Bywa, że krew w moczu po wyjęciu cewnika pojawia się jeszcze przez jakiś czas (raz lub dwa razy na tydzień nawet do 3 miesięcy później). Przyjmowanie dużej ilości płynów wspomaga proces oczyszczania dróg moczowych z pozostałości krwi. 

Po krioablacji raka prostaty mogą pojawić się pewne powikłania. W porównaniu z operacją częściej dochodzi m.in. do problemów z erekcją. Na początku współżyciu płciowemu nie sprzyjają również inne komplikacje, np. obrzęk penisa i moszny czy bolesność miejsca wkłucia. Według obserwacji specjalistów z Denver Health Medical Center duża część pacjentów (ok. 40%) wraca do sprawności seksualnej w ciągu 36 miesięcy po zabiegu (Donalisio da Silva i wsp., 2014). U niektórych mężczyzn erekcja po krioablacja będzie wystarczająca do penetracji, choć najprawdopodobniej nie tak mocna, jak wcześniej.

Jak sobie z tym poradzić? Dla panów aktywnych seksualnie przed zabiegiem to często wstydliwa i przykra sytuacja. Na szczęście istnieje wiele metod leczenia zaburzeń erekcji, a lekarz po szczerej rozmowie pomoże w wybraniu najlepszej dla pacjenta. Warto też postawić na otwartą wymianę myśli z osobą, z którą uprawiasz seks. Wsparcie, wyrozumiałość i cierpliwość z jej strony jest nie do przecenienia, zwłaszcza w początkowym okresie zdrowienia.

Ból i dyskomfort przez jakiś czas po zabiegu to normalne zjawisko, dlatego lekarz zaleci odpowiednie leki przeciwbólowe. W celu ułatwienia oddawania moczu czasami potrzebne są leki z grupy alfa-blokerów (np. tamsulozyna, alfuzosyna), które rozluźniają mięśnie w obrębie prostaty i wokół niej. Prawdopodobnie lekarz wprowadzi też antybiotyk, żeby ograniczyć ryzyko infekcji. Pacjent powinien zwracać szczególną uwagę na objawy świadczące o zakażeniu układu moczowego i w razie ich wystąpienia jak najszybciej skorzystać z pomocy medycznej. Do takich symptomów należą:

Wprowadzenie kriosond do prostaty wiąże się z niewielkim uszkodzeniem skóry, jednak miejsca wkłuć należy odpowiednio pielęgnować i utrzymywać w czystości. Wymaga to regularnej zmiany opatrunku i przemywania ran solą fizjologiczną lub specjalnymi preparatami odkażającymi, np. z oktenidyną (nie z alkoholem, jodyną czy wodą utlenioną!). Oprócz drobnych ranek mogą pojawić się też krwiaki, zasinienia lub obrzęk z powodu przerwania ciągłości drobnych naczyń krwionośnych. W takich sytuacjach ulgę przynoszą zimne okłady i maści przyspieszające gojenie. Trzeba jednak natychmiast zwrócić się do lekarza, jeżeli pojawią się:

Po krioablacji należy zgłaszać się na regularne wizyty kontrolne, w czasie których lekarz zaleca wykonywanie poziomu PSA (swoistego antygenu sterczowego, ang. prostate-specific antygen). Kontrolowanie stężenia tego białka pozwala na ocenę skuteczności leczenia oraz ewentualnego nawrotu choroby. Oznaczenie PSA wykonuje się co 3-4 miesiące przez pierwszy rok po krioablacji, a potem co ok. 6 miesięcy. Specjalista może też wykonać badania obrazowe, np. rezonans magnetyczny (MR), żeby upewnić się, czy tkanka nowotworowa została usunięta w całości.

W przypadku nawrotu raka prostaty konieczna jest kolejna terapia. Lekarz na pewno zaproponuje odpowiednią metodę, np. drugą krioablację, radioterapię czy operację usunięcia prostaty.

Czas trwania rekonwalescencji po krioablacji zależy od wielu czynników, m.in. ogólnego stanu pacjenta przed zabiegiem. Tak czy inaczej, chorzy wracają do pełnej sprawności nawet w ciągu kilku tygodni. Co zrobić, żeby skrócić okres zdrowienia? Trzeba zapewnić sobie odpoczynek i nie forsować organizmu, zwłaszcza przed usunięciem cewnika. Warto też:

Krioablacja nowotworu prostaty to nowoczesna i precyzyjna procedura, jednak wiąże się z ryzykiem pewnych powikłań. Pacjent potrzebuje też czasu na powrót do zdrowia, choć znacznie krótszego niż po operacji. Jednymi z częstszych komplikacji są zaburzenia erekcji i częstsza potrzeba oddawania moczu i kału, ale na szczęście w wielu przypadkach mają charakter tymczasowy.

Bibliografia