Nietrzymanie moczu u osób starszych – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Nietrzymanie moczu (NTM, inkontynencja) oznacza każdy niezależny od woli wypływ moczu prowadzący do całkowitego lub częściowego opróżnienia pęcherza. Dolegliwość jest zdecydowanie częstsza u starszych osób, szczególnie kobiet (szacuje się, że występuje u 30-60% pań w średnim i starszym wieku).

Trzy podstawowe rodzaje nietrzymania moczu u seniorów to:

Dlaczego starsze osoby nie trzymają moczu? Ogólnie rzecz biorąc dlatego, że na którymś etapie fizjologicznego procesu mikcji dochodzi do zaburzeń. Może chodzić o nieprawidłową pracę i napięcie mięśni dna miednicy (Kegla) albo pęcherza, choroby układu moczowo-płciowego oraz nerwowego (rzadziej). Czynniki sprzyjające NTM u seniorów to:

Jeśli przyczyna nietrzymania moczu z nagłym parciem jest nieznana, rozpoznaje się tzw. zespół nadpobudliwego pęcherza (większość przypadków).

Postawienie diagnozy nietrzymania moczu nie stwarza większych trudności, pod warunkiem że senior trafi do lekarza – niestety, szacuje się, że tylko co druga osoba zgłasza ten problem. Wywiad lekarski i badanie fizykalne pozwalają ustalić typ NTM oraz jego stopień zaawansowania (od kropelkowego do ciężkiego). Poza tym wykonuje się:

Jak leczyć nietrzymanie moczu u osób starszych? To zależy od przyczyny i stopnia nasilenia dolegliwości. W terapii stosuje się metody zachowawcze, farmakologiczne i operacyjne.

Wzmacnianie mięśni Kegla i trening pęcherza to najważniejsze elementy leczenia NTM u starszych osób, które pozostają samodzielne i aktywne. Ćwiczenia nie są skomplikowane ani trudne, ale wymagają regularności i wytrwałości (sposób ich wykonywania można skonsultować z fizjoterapeutą, najlepiej uroginekologicznym). Specjaliści podają, że przy wysiłkowym nietrzymaniu moczu poprawy można spodziewać się dopiero po 3 miesiącach, przy ćwiczeniu 3 razy dziennie.

Gdy fizjoterapia nie wystarcza, czasami wprowadza się leki takie jak fezoterodyna, oksybutynina, solifenacyna, tolterodyna i trospium. Ich przyjmowanie wiąże się jednak z ryzykiem skutków ubocznych (nierzadko poważnych) i zawsze wymaga nadzoru lekarza.

Do najskuteczniejszych metod zabiegowego leczenia nietrzymania moczu należą:

Niestety, zdarza się, że nie zapewniają trwałych efektów.

Niektóre preparaty ziołowe mogą łagodzić objawy nietrzymania moczu u seniorów, jednak ich skuteczność bywa ograniczona. Najczęściej stosuje się wyciągi z pestek dyni, ziele skrzypu polnego, liść pokrzywy czy ziele nawłoci – rośliny wykazują m.in. łagodne działanie moczopędne i przeciwzapalne. Warto jednak pamiętać, że suplementy nie zastąpią diagnozy i terapii zaleconej przez lekarza. Przed rozpoczęciem stosowania jakichkolwiek ziół, należy skonsultować się ze specjalistą, zwłaszcza przy współistniejących chorobach i stosowaniu wielu leków.

Z problemem nietrzymania moczu u starszej osoby można zwrócić się do lekarza POZ lub internisty, a także do ginekologa, urologa i geriatry.

Profilaktyka nietrzymania moczu u seniorów obejmuje:

W tym miejscu znajdziesz odpowiedzi na inne pytania dotyczące NTM u seniorów, które często nurtują zarówno pacjentów, jak i opiekunów.

Nietrzymanie moczu to częsta dolegliwość w podeszłym wieku, wynikająca m.in. z osłabienia mięśni dna miednicy, zmian hormonalnych i chorób współistniejących. U kobiet przeważa postać wysiłkowa, u mężczyzn – nagląca. Leczenie zależy od przyczyny i obejmuje fizjoterapię, farmakoterapię lub zabiegi chirurgiczne.

Bibliografia