Rak pęcherza moczowego – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Rak pęcherza moczowego to jeden z najczęstszych nowotworów układu moczowo-płciowego. Co mówią statystyki? W 2020 r. stanowił około 9% wszystkich nowotworów złośliwych u polskich mężczyzn, co plasuje go na czwartym miejscu pod względem częstości występowania (częściej występował jedynie rak prostaty – 18%) (onkonet.pl, 2023). U kobiet ten typ zmian w układzie moczowo-płciowym występuje znacznie rzadziej. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów w 2022 r. odnotowano 7240 zachorowań, w tym 5154 u mężczyzn – to ponad 71% przypadków raka pęcherza moczowego. Śmiertelność nowotworu utrzymuje na poziomie 3-4 tysięcy przypadków rocznie (onkologia.org.pl).

Istnieje kilka rodzajów raka pęcherza moczowego, z czego najważniejsze to:

Co sprzyja zachorowaniu na nowotwór pęcherza moczowego? Najważniejsze czynniki ryzyka to:

Jakie są objawy raka pęcherza moczowego? Najczęstsze to:

Skąd się bierze rak pęcherza? Choroba rozwija się w wyniku mutacji genetycznych w komórkach nabłonka pęcherza. Do ich powstania przyczyniają się czynniki środowiskowe i genetyczne, do których zalicza się palenie papierosów, kontakt z substancjami chemicznymi oraz przewlekłe stany zapalne.

Co ważne, rak pęcherza moczowego może przez wiele lat rozwijać się bezobjawowo. Jednak podstawowe badanie profilaktyczne, czyli analiza ogólna moczu, pozwala na rozpoczęcie diagnostyki. W badaniu można bowiem wykryć obecność krwi w moczu – i to nawet niewielkiej ilości krwi, która nie jest widoczna gołym okiem (tzw. krwiomocz mikroskopowy). Dlatego przy każdym epizodzie krwiomoczu (przy ujemnym wyniki posiewu) zawsze należy wprowadzić dalszą diagnostykę:

Jak leczyć raka pęcherza moczowego? Terapia zależy od zaawansowania choroby. Najważniejsze jest maksymalne ograniczenie, a najlepiej wyeliminowanie czynników ryzyka (np. rzucenie palenia, abstynencja, unikanie toksycznych substancji). Działania te, połączone z regularnymi badaniami kontrolnymi (np. analizą ogólną moczu), należą też do profilaktyki nowotworu pęcherza.

Leczenie farmakologiczne odgrywa kluczową rolę przy nowotworach powierzchownych i bardziej zaawansowanych (w małych guzach o niskim stopniu złośliwości często wystarczą metody chirurgiczne, zaś u pacjentów w ciężkim stanie lub z poważnymi chorobami współistniejącymi jest niewskazana).

Dla nowotworów powierzchownych stosuje się przezcewkową resekcję guza (TURBT) polegającą na usunięciu zmian za pomocą resektoskopu wprowadzonego przez cewkę moczową. W zaawansowanych stadiach konieczna jest radykalna cystektomia, czyli usunięcie pęcherza moczowego wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. W niektórych przypadkach wykonuje się rekonstrukcję pęcherza (tzw. neobladder) lub tworzona jest urostomia w celu odprowadzania moczu.

A czy naturalne leczenie raka pęcherza moczowego jest skuteczne? Nie ma dowodów na skuteczność metod alternatywnych, ale zdrowa dieta może wspierać terapię. Zaleca się unikanie pokarmów wysoko przetworzonych i wzbogacenie diety o produkty bogate w antyoksydanty, witaminy i minerały.

Rokowania zależą od typu nowotworu, jego zaawansowania i odpowiedzi na leczenie. Rak powierzchowny ma około 90% przeżywalność 5-letnią. Jeśli chodzi o naciekający rak pęcherza moczowego, rokowania są niestety dużo gorsze.

W tej sekcji wyjaśnimy jeszcze kilka dodatkowych kwestii, które mają związek z rakiem pęcherza moczowego.

Rak pęcherza moczowego to poważna i częsta choroba, która może dotyczyć każdego, ale odpowiednia profilaktyka i szybka diagnostyka zwiększają szanse na skuteczne leczenie. Najważniejsze jest unikanie czynników ryzyka i regularne badania kontrolne, ponieważ wczesne wykrycie zapewnia duże szanse na wyleczenie i poprawę jakości życia.

Źródła: