Co to jest stulejka u dorosłych?
Stulejka (łac. phimosis) to bliznowaciejące zwężenie ujścia napletka prącia, które uniemożliwia lub znacznie utrudnia jego zsunięcie z żołędzia. Może mieć postać całkowitą (napletek nie schodzi w ogóle) lub częściową (tylko nieznaczne odsłonięcie żołędzi). Jest to patologia, ponieważ napletek oprócz funkcji ochronnej i nawilżającej pełni też ważną rolę w życiu seksualnym.
- Po pierwsze, pomarszczona skóra na końcu napletka zawiera bardzo dużo zakończeń nerwowych, przez co można ją zaliczyć do stref erogennych.
- Po drugie, w czasie erekcji lub podczas aktywności seksualnej napletek naturalnie zsuwa się z żołędzia, co zmniejsza tarcie oraz ryzyko mikrourazów w błonie śluzowej pochwy.
Stulejka u dorosłego – przyczyny
U dorosłych stulejka rzadko kiedy bywa wrodzona. Najczęściej rozwija się wtórnie w wyniku uszkodzeń i zapalenia napletka.
- Napletek zawiera liczne i gęste włókna elastyny, które pozwalają na jego swobodne zsuwanie się z żołędzi prącia.
- Z kolei gęstość włókien kolagenowych w napletku jest wyraźnie mniejsza niż w innych częściach ciała.
- Zarówno mikrourazy, jak i przewlekłe infekcje bakteryjne oraz grzybicze pod napletkiem prowadzą do nadmiernej agregacji kolagenu (zwłóknienia), co prowadzi do utraty elastyczności tkanek.
Pośrednio do powstawania stulejki u dorosłych przyczyniają się też:
- intensywna masturbacja lub stosunki, szczególnie przy użyciu gadżetów erotycznych;
- brak właściwej higieny – zbieranie się mastki pod napletkiem sprzyja infekcjom;
- choroby skóry prącia, np. liszaj płaski, łuszczyca, liszaj twardzinowy;
- cukrzyca – przy podwyższonym stężeniu glukozy dochodzi do tworzenia trwałych wiązań krzyżowych pomiędzy włóknami kolagenowymi i ich nadprodukcji.
Jak wygląda stulejka u dorosłych?
Jak rozpoznać stulejkę u dorosłych? Objawem, którego raczej nie można powiązać z inną dolegliwością, jest niemożność odciągnięcia napletka. Często towarzyszy temu:
- ból,
- obrzęk,
- zaczerwienienie skóry,
- trudności z mikcją.
U niektórych symptomy pojawiają się tylko podczas stosunku, dlatego warto też zwracać uwagę na nawracające stany zapalne i infekcje okolic intymnych.
Jak wyleczyć stulejkę u dorosłego?
Jak leczyć zwężenie napletka? Metoda zależy od stopnia rozwoju stulejki. W przypadku łagodnej postaci terapia polega na leczeniu farmakologicznym i domowym.
Stulejka u dorosłego – farmakoterapia
W leczeniu zachowawczym stosuje się przede wszystkim miejscowe glikokortykosteroidy. Kremy lub maści sterydowe nakładane codziennie na bliznowato zmieniony pierścień napletka powodują ścieńczenie skóry i zwiększają jej elastyczność, co umożliwia stopniowe rozciąganie napletka.
Stulejka u dorosłego leczenie domowe
Niekiedy wsparciem w terapii mogą być też metody domowe.
- Ulgę mogą przynieść kąpiele w ciepłej wodzie oraz stosowanie delikatnych olejków (np. oliwki), które chwilowo rozluźnią skórę napletka.
- Można także (po konsultacji z lekarzem) próbować ją uelastyczniać, delikatne i systematyczne przesuwając napletek podczas kąpieli (nie należy tego robić na siłę, aby nie pogorszyć sytuacji). Tego typu nieinwazyjne metody wymagają cierpliwości i regularności – efekty pojawiają się dopiero po kilku tygodniach.
- Warto także stosować odpowiednie lubrykanty i prezerwatywy podczas stosunku.
- Należy unikać kosmetyków i bielizny, które mogą wywoływać reakcję alergiczną skóry napletka bądź go drażnić.
Stulejka u dorosłego – leczenie chirurgiczne
Jeśli leczenie zachowawcze zawodzi lub stulejka jest zaawansowana, jedynym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny. Dostępne metody to:
- plastyka napletka, która polega na wykonaniu jednego lub kilku podłużnych nacięć w zwężonej części napletka, a następnie wytworzeniu nowego, szerszego pierścienia poprzez ponowne zszycie blaszki wewnętrznej i zewnętrznej. Plastyka napletka zachowuje naturalną budowę narządu, jednak w wielu przypadkach przypadłość powraca;
- obrzezanie, które skutecznie eliminuje problem stulejki.
Obie procedury zwykle wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, a pacjent może wkrótce po zabiegu wrócić do codziennych aktywności. Choć zabiegi chirurgiczne są inwazyjne, mają bardzo wysoką skuteczność w usunięciu przyczyny dolegliwości i zapobiegają nawrotom stulejki.
Stulejka u dorosłego – najczęściej zadawane pytania
Omówmy jeszcze 5 często zadawanych pytań w temacie stulejki u dorosłych.
Czy stulejka u dorosłego może się cofnąć?
Samoczynny regres fizjologicznej stulejki następuje u 99% mężczyzn do 16. roku życia (https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22065-phimosis). Jeśli się to nie dzieje, szanse na jej cofnięcie są znikome. To samo dotyczy stulejki nabytej.
Do czego prowadzi nieleczona stulejka?
Zaniedbana stulejka często powoduje przewlekłe stany zapalne napletka i żołędzi, które z kolei przyczyniają się do rozwoju nawracających zakażeń układu moczowego. W dłuższej perspektywie czasu może prowadzić to do powstania zmian przednowotworowych.
Kiedy martwić się stulejką?
U dzieci fizjologiczna ciasnota napletka jest normalna, ale u dorosłego każdy dyskomfort powinien skłonić do wizyty lekarskiej. Szczególnie niepokojące są sytuacje, gdy nie można odsłonić napletka, występuje ból podczas erekcji lub stosunku, a także pojawiają się nawracające zaczerwienienia i obrzęki oraz kłopoty z oddawaniem moczu.
Do jakiego lekarza ze stulejką u dorosłego?
Leczeniem stulejki u dorosłych zajmuje się przede wszystkim urolog.
Czy stulejka wpływa na wytrysk?
Bardzo ciasny napletek może utrudniać oddanie nasienia. Pacjenci zgłaszają czasami ból podczas ejakulacji lub uczucie „uwięzienia” nasienia. W skrajnych przypadkach zwężenie może fizycznie zablokować wypływ nasienia.
Jak wygląda stulejka u dorosłych – podsumowanie
Stulejka u dorosłych, podobnie jak u dzieci, objawia się utratą elastyczności napletka, co uniemożliwia jego zsunięcie. O ile u najmłodszych problem mija samoistnie, o tyle w dorosłym życiu należy podjąć odpowiednie leczenie. W niektórych przypadkach jedynym sposobem na odzyskanie radości z życia intymnego i uniknięcie powikłań jest zabieg chirurgiczny. Aby nie doprowadzić do rozwoju stulejki, należy używać lubrykantów podczas współżycia oraz dbać o regularną higienę prącia.
Bibliografia:
- Brian J Morris, Jim G Matthews, John N Krieger, Prevalence of Phimosis in Males of All Ages: Systematic Review, 2020. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31655079/. [dostęp: 21.11.2025].
- Cleveland Clinic, Phimosis, 2024. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22065-phimosis. [dostęp: 21.11.2025].
- Robert Drabczyk, Zapalenie żołędzi i napletka, 2017. https://www.mp.pl/pacjent/urologia/168166,zapalenie-zoledzi-i-napletka. [dostęp: 21.11.2025].
- Maciej Piasecki, Stulejka – rozpoznanie i leczenie, 2023. https://www.mp.pl/pacjent/urologia/325103,stulejka-rozpoznanie-i-leczenie. [dostęp: 21.11.2025].
- Erim Erdem, Mustafa Kaplan Caliskan, Meryem Ilkay Karagul, Erdem Akbay, Banu Coskun Yilmaz, Yuksel Cem Aygun, Histological and morphological development of the prepuce from birth to prepubertal age, 2024. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10925741/. [dostęp: 21.11.2025].
- Roger Collier, Vital or vestigial? The foreskin has its fans and foes, 2011. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3225416/. [dostęp: 21.11.2025].
