Częstomocz to potrzeba częstego oddawania moczu, która może prowadzić do znacznego dyskomfortu, zakłócać codzienne funkcjonowanie oraz pogarszać jakość życia. Jakie są jego przyczyny i objawy? Czy da się wyleczyć częstomocz? Wyjaśniamy w naszym artykule!

Co to jest częstomocz i jakie są jego objawy? 

Częstomocz, medycznie określany jako poliuria, charakteryzuje się zwiększoną częstotliwością oddawania moczu. Osoby cierpiące na częstomocz mogą odczuwać potrzebę korzystania z toalety znacznie częściej, niż jest to normalne, często bez zwiększonego spożycia płynów. Ten stan może mieć poważny wpływ na codzienne życie, zakłócając rutynowe aktywności, sen oraz obniżając ogólne poczucie komfortu.

Częstomocz – objawy

Objawy częstomoczu mogą się różnić, ale głównym sygnałem jest częste oddawanie moczu:

powyżej 8 razy w ciągu dnia, nawet jeśli ilość wydalanego moczu za każdym razem jest niewielka,

więcej niż 2 przebudzenia w nocy, aby oddać mocz (nykturia),

nagła, niekontrolowana potrzeba oddania moczu (pilność moczowa).

Częstomoczowi mogą towarzyszyć także inne objawy, które zależą od wyjściowego schorzenia, są to m.in.: krew lub zmiana zapachu moczu, gorączka, dreszcze, wymioty, złe samopoczucie, zaczerwienienie okolic intymnych czy ból brzucha i okolicy lędźwiowej. Sprawdź też, jakie mogą być przyczyny bólu miednicy. Co istotne, częstomocz nie jest sam w sobie chorobą, ale raczej symptomem wskazującym na inne, potencjalnie poważne problemy zdrowotne. Dlatego też obserwacja i zgłaszanie tego objawu lekarzowi może pomóc we wczesnym wykryciu i leczeniu podstawowej przyczyny, zanim rozwiną się bardziej poważne dolegliwości.

Częstomocz – przyczyny

Częstomocz może być spowodowany różnymi przyczynami, ale zazwyczaj są to:

zakażenia dróg moczowych,

cukrzyca typu 1 i typu 2,

nadmierne spożycie płynów (zwłaszcza z kofeiną lub alkoholem), 

stosowanie leków diuretycznych (moczopędnych),

hiperaktywność pęcherza,

nowotwór pęcherza,

kamica nerkowa,

uszkodzenie rdzenia kręgowego,

niedoczynność przysadki mózgowej,

guzy przydatków lub mięśniaki macicy u kobiet,

ciąża,

problemy z prostatą u mężczyzn (sprawdź tekst o tym, co to jest prostata), zaburzenia endokrynologiczne,

choroby neurologiczne, 

czynniki psychologiczne.

Częstomocz – jak leczyć? 

Jeśli doświadczamy potrzeby zbyt częstego oddawania moczu, ważnet, aby podjąć odpowiednie kroki w celu zdiagnozowania i leczenia potencjalnej przyczyny tego stanu. Jakie?

Dokumentacja objawów

Zacznijmy od zapisywania swoich objawów, w tym częstotliwości i ilości wydalanego moczu, zmian w jego wyglądzie, odczuwanego bólu lub dyskomfortu podczas mikcji oraz innych dolegliwości, takich jak zmęczenie czy wzmożone pragnienie. Ta dokumentacja będzie pomocna dla lekarza.

Wizyta u lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ)

Kolejnym krokiem powinno być umówienie wizyty u lekarza rodzinnego lub internisty. Lekarz przeprowadza wywiad medyczny, ocenia objawy i może zlecić wstępne badania, aby zdiagnozować prawdziwy powód, który powoduje częstomocz. Jakie badania są potrzebne? Zazwyczaj w przypadku częstomoczu lekarz może zalecić:

badania moczu, krwi, urodynamiczne badanie pęcherza moczowego, USG układu moczowego, cystoskopię, badania neurologiczne czy testy hormonalne.

Skierowanie do specjalisty

W zależności od podejrzewanej przyczyn lekarz POZ może skierować Cię do specjalisty takiego jak urolog (specjalista od układu moczowego), ginekolog (u kobiet, jeśli podejrzewa się przyczyny związane z układem rozrodczym), endokrynolog (w przypadku podejrzenia problemów hormonalnych) lub nefrolog (specjalista od chorób nerek).

Leczenie częstomoczu

Po zdiagnozowaniu przyczyny lekarz przedstawi plan leczenia. Może obejmować zmiany w diecie i stylu życia, farmakoterapię, ćwiczenia fizyczne wzmacniające mięśnie dna miednicy, czy w niektórych przypadkach interwencje chirurgiczne. 

Zmiany w stylu życia

W międzyczasie można wprowadzić pewne zmiany w swoim stylu życia, które mogą pomóc w redukcji objawów, takie jak ograniczenie spożycia płynów przed snem, unikanie napojów zawierających kofeinę i alkohol oraz regularne ćwiczenia.

Monitorowanie postępów

Po rozpoczęciu leczenia ważne jest monitorowanie stanu zdrowia i postępów zastosowanego planu leczenia. Jeśli objawy nie ulegają poprawie lub nasilają się, należy ponownie skonsultować się z lekarzem.

Częstomocz na tle nerwowym – jak leczyć?

Częste oddawanie moczu na tle nerwowym zwane także nerwicą pęcherza, zazwyczaj wynika z czynników psychologicznych. Stres, niepokój czy inne zaburzenia emocjonalne mogą wpływać na zbyt częste parcie na pęcherz, co może wymagać szczególnego podejścia terapeutycznego. Leczenie tego typu częstomoczu wymaga zintegrowanego podejścia, skupiającego się zarówno na umyśle, jak i ciele. Jak leczyć częstomocz na tle nerwowym?

Terapia behawioralna i psychologiczna

Zmniejszeniu częstotliwości oddawania moczu może pomóc trening pęcherza, który polega na stopniowym przedłużaniu czasu między wizytami w toalecie oraz nauka technik radzenia sobie ze stresem i niepokojem.

Techniki relaksacyjne

Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne mogą pomóc w zmniejszeniu napięcia nerwowego i ogólnego poziomu stresu oraz poprawić kontrolę nad potrzebą częstego oddawania moczu. Natomiast mindfulness i medytacja pomagają w redukcji stresu i niepokoju, co również może przyczynić się do zmniejszenia częstomoczu.

Leczenie farmakologiczne

W niektórych przypadkach lekarz może zalecić leki przeciwlękowe lub antydepresyjne, powinny być one jednak stosowane pod ścisłą kontrolą specjalisty.

Zmiany w stylu życia

Zaleca się ograniczenie kofeiny i alkoholu oraz unikanie nadmiernego spożycia płynów, szczególnie przed snem, a także regularną aktywność fizyczną, która pomaga w redukcji stresu i poprawia ogólne samopoczucie.

Leczenie częstomoczu na tle nerwowym wymaga zintegrowanego podejścia, które obejmuje zarówno interwencje psychologiczne, jak i zmiany w stylu życia. Współpraca z zespołem specjalistów, w tym urologiem, psychologiem i psychiatrą pomaga w skutecznym leczeniu i poprawie jakości życia pacjentów. Ważne, aby pacjenci otwarcie komunikowali się ze swoimi lekarzami na temat swoich objawów i doświadczeń, co umożliwia dostosowanie planu leczenia do ich indywidualnych potrzeb.

Częstomocz – podsumowanie 

Zbyt częste oddawanie moczu może znacząco wpływać na jakość życia, wywołując dyskomfort oraz zakłócając codzienne aktywności i sen. Choć jego przyczyny są zróżnicowane i mogą obejmować zarówno problemy zdrowotne, jak i psychologiczne, podejście do diagnozy i leczenia musi być kompleksowe i indywidualnie dostosowane do potrzeb. Nie warto także ignorować objawów, a szukać profesjonalnej pomocy medycznej, która umożliwi wczesne rozpoznanie i pozbycie się tej przykrej dolegliwości.

Bibliografia:

Interna Szczeklika, red. A Szczeklik, P. Gajewski, Kraków 2019.

Urologia. Podręcznik dla studentów medycyny, red. A. Borkowski, Warszawa 2006.

Wytyczne postępowania dotyczące nietrzymania moczu u dorosłych, Polskie Towarzystwo Urologiczne.

Problemy związane z prostatą mają wpływ na zdrowie i jakość życia mężczyzn. Dzięki regularnej diagnostyce można znacząco zmniejszyć ryzyko poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jakie badania wykonać, aby skutecznie monitorować stan zdrowia prostaty? Odpowiadamy!

Zdrowa prostata – jakie badania może zarekomendować urolog?

Urolog, czyli specjalista od układu moczowo-płciowego, może zalecić odpowiednie badania diagnostyczne w zależności od indywidualnej sytuacji pacjenta. Wśród najczęstszych objawów wskazujących na konieczność przeprowadzenia badań prostaty znajdują się:

trudności w oddawaniu moczu, 

częste oddawanie moczu (zwłaszcza w nocy), 

osłabiony strumień moczu,

uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

Jak wygląda badanie prostaty? Zazwyczaj pierwszym krokiem jest badanie fizykalne, znane jako badanie per rectum (PR), które pozwala lekarzowi ocenić rozmiar, kształt i konsystencję prostaty. W zależności od wyników tego badania oraz innych czynników, takich jak wiek pacjenta, objawy i historia rodzinnego występowania schorzeń prostaty, lekarz może zarekomendować dalsze badania. 

Jakie badania na prostatę najczęściej są zalecane? Mogą to być m.in.:

badania krwi, w tym testy PSA (antygenu swoistego dla prostaty), 

ultrasonografia transrektalna (USG), 

rezonans magnetyczny (MRI), 

biopsja prostaty.

Biopsja gruczołu krokowego

Biopsja gruczołu krokowego polega na pobraniu niewielkich próbek tkanki z prostaty, aby przeprowadzić ich dokładną analizę pod mikroskopem. Zwykle zaleca się ją, gdy inne badania, takie jak badanie per rectum (PR) czy poziom PSA (antygenu swoistego dla prostaty) we krwi, wskazują na potencjalne nieprawidłowości. Po przeprowadzeniu biopsji pobrane próbki są badane przez patologa, który ocenia obecność komórek nowotworowych oraz ich agresywność.

Istnieją różne metody przeprowadzania biopsji prostaty, najczęściej stosowane to:

biopsja przezodbytnicza (transrektalna) –  odbywa się przy użyciu cienkiej igły, którą wprowadza się do prostaty przez ścianę odbytnicy. Cały zabieg jest zazwyczaj wykonywany pod kontrolą ultrasonografii, co pozwala na dokładne nakierowanie igły na podejrzane obszary gruczołu. W zależności od potrzeb lekarz może pobrać kilka próbek tkanki z różnych miejsc prostaty,

biopsja przezskórna – w tej metodzie igłę wprowadza się przez skórę w okolicy krocza. Ta technika jest mniej powszechna i zazwyczaj stosowana w specyficznych sytuacjach.

Biopsja prostaty jest ogólnie bezpieczna, jednak jak każda procedura medyczna niesie ze sobą pewne ryzyko. Możliwe powikłania to krwawienie, infekcja, a w rzadkich przypadkach problemy z oddawaniem moczu. Czy badanie prostaty boli? Większość mężczyzn odczuwa dyskomfort lub ból podczas zabiegu, dlatego często stosuje się znieczulenie miejscowe.

Badanie krwi prostaty

Badanie prostaty z krwi odnosi się głównie do pomiaru poziomu PSA (antygenu swoistego dla prostaty), który jest białkiem produkowanym przez komórki gruczołu krokowego. Samo badanie PSA jest proste i szybkie. Polega na pobraniu próbki krwi z żyły, zazwyczaj z ramienia, co zajmuje tylko kilka minut. Następnie próbka została przeanalizowana w laboratorium w celu określenia poziomu PSA. 

Czy wymagane jest przygotowanie do badania prostaty z krwi? Zazwyczaj zaleca się unikanie intensywnych ćwiczeń fizycznych oraz aktywności seksualnej, ponieważ mogą one tymczasowo podnieść poziom PSA. Sprawdź jednak na stronie laboratorium, czego jeszcze należy wystrzegać się przed badaniem.

Badania PSA prostaty – interpretacja wyników

PSA jest białkiem wytwarzanym przez komórki gruczołu krokowego, które w normalnych warunkach występuje w niewielkich ilościach we krwi mężczyzn. Znaczący wzrost poziomu PSA może wskazywać na problemy z prostatą, w tym na łagodny przerost, zapalenie, a w szczególnych przypadkach na raka prostaty. Test PSA nie wystarczy jednak  do postawienia diagnozy raka prostaty, ponieważ interpretacja wyników wymaga uwzględnienia wielu indywidualnych czynników. 

Zazwyczaj poziom PSA poniżej 4 ng/ml uznaje się za normalny, jednak ta granica nie jest absolutna. 

Niektórzy mężczyźni z poziomem PSA poniżej 4 ng/ml mogą mieć raka prostaty, podczas gdy inni z wyższym poziomem mogą nie mieć nowotworu. 

W ostatnich latach w medycynie pojawiły się nowe podejścia do testowania PSA, takie jak pomiar wolnego PSA (fPSA) oraz stosunek PSA do wolnego PSA, które mogą pomóc w lepszej interpretacji wyników i zredukowaniu liczby niepotrzebnie przeprowadzanych  biopsji. 

Dlaczego warto badać prostatę? Podsumowanie

Regularne badanie prostaty to istotny element profilaktyki urologicznej. Biopsja gruczołu krokowego, choć jest inwazyjna, stanowi złoty standard w diagnostyce raka prostaty. W połączeniu z badaniami krwi, w tym testem PSA, pozwala na dokładną ocenę stanu zdrowia prostaty i podjęcie właściwych kroków w przypadku wykrycia nieprawidłowości. Jest to szczególnie ważne, ponieważ wczesne wykrycie raka prostaty może znacząco zwiększyć skuteczność leczenia i poprawić rokowania.

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/sexual_and_mental_health/article/view/33540 [dostęp: 30.01.2024 r.]

https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/jak-badac-prostate [dostęp: 30.01.2024 r.]

Prostata to hasło, wokół którego narosło wiele mitów i niedomówień. Pojawia się głównie w negatywnym kontekście, a tymczasem gruczoł krokowy pełni bardzo ważną rolę w męskim układzie moczowo-płciowym. Co warto wiedzieć o prostacie?

Definicja prostaty

Co to jest prostata?  Znana również jako gruczoł krokowy lub stercz występuje u każdego mężczyzny i stanowi część układu moczowo-płciowego. Umiejscowiona jest bezpośrednio pod pęcherzem moczowym, otacza cewkę moczową, a z drugiej strony przylega do odbytnicy. Zazwyczaj prostata ma rozmiar porównywalny do orzecha włoskiego, jednak wraz z wiekiem mężczyzny może się powiększać, powodując m.in. problemy z oddawaniem moczu.

Jakie są funkcje prostaty?

Jakie funkcje pełni męski gruczoł krokowy? Najważniejszą z nich jest wsparcie procesu rozrodczego poprzez produkcję płynu, w którym znajdują się plemniki. Kolejna ważna funkcja prostaty u mężczyzn to kontrola przepływu moczu. 

Szczegółowe funkcje, które pełni męski gruczoł krokowy

Produkcja płynu prostatycznego: prostata produkuje płyn, który stanowi część nasienia i pomaga w odżywianiu oraz transporcie plemników. Jest on odpowiedzialny za około 30% objętości ejakulatu.

Wsparcie dla funkcji rozrodczej: płyn prostatyczny zawiera substancje, które pomagają plemnikom przetrwać i przemieszczać się. Jest on alkaliczny, co pomaga zneutralizować kwaśne środowisko pochwy, umożliwiając plemnikom dłuższe przetrwanie i zwiększając szanse na zapłodnienie.

Kontrola przepływu moczu: prostata otacza cewkę moczową, która przewodzi mocz z pęcherza na zewnątrz ciała. Gruczoł krokowy może wpływać na przepływ moczu, zwłaszcza u starszych mężczyzn, kiedy dochodzi do powiększenia stercza.

Jakie są powszechne problemy związane z prostatą?

Problemy z prostatą są dość powszechne – szczególnie wśród starszych mężczyzn, choć nie jest to reguła. Gruczoł krokowy zaczyna się powiększać dość wcześnie, a na pierwsze problemy z prostatą po 30. roku życia uskarża się znaczny odsetek panów. O jakich dolegliwościach mowa? Przede wszystkim o bólu przy oddawaniu moczu i trudnościach z całkowitym opróżnieniem pęcherza, a także o zaburzeniach erekcji, bólu krocza w codziennych sytuacjach lub podczas wytrysku. 

3 najczęściej spotykane problemy z prostatą

Łagodny rozrost prostaty

Pod tą nazwą kryje się niezłośliwe, fizjologiczne powiększenie prostaty, które najczęściej występuje u mężczyzn po 50. roku życia. 

Objawy przerostu prostaty mogą obejmować:

trudności w rozpoczynaniu oddawania moczu, 

słaby lub przerywany strumień moczu, 

częste oddawanie moczu, w tym w nocy,

nietrzymanie moczu,

uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza.

Leczenie przerostu prostaty może obejmować leki, zmiany w stylu życia, a w niektórych przypadkach zabiegi chirurgiczne.

Zapalenie prostaty

Zapalenie gruczołu krokowego to stan spowodowany najczęściej infekcją bakteryjną, choć miewa też inne podłoże. Może mieć przebieg ostry lub przewlekły. Długo- i krótkotrwałe zapalenie stercza to najczęściej występujące problemy z prostatą w młodym wieku – zwykle dotykają mężczyzn poniżej 50. roku życia. 

Charakterystyczne objawy zapalenia prostaty to:

ból w okolicy miednicy, pachwin, prącia, odbytu,

trudności i ból podczas oddawania moczu, 

bolesny częstomocz,

pieczenie i ropny wyciek z cewki moczowej,

gorączka,

zaburzenia erekcji i ból podczas wytrysku.

Leczenie zapalenia prostaty zależy od typu i przyczyny wystąpienia dolegliwości. Zwykle obejmuje ono antybiotyki i leki przeciwzapalne.

Rak prostaty

Nowotwór gruczołu krokowego to jedna z najczęstszych form raka u mężczyzn. We wczesnych stadiach często nie daje wyraźnych objawów, a późniejsze symptomy mogą być podobne do tych przy przeroście prostaty. Należą do nich:

częstomocz,

stałe parcie na pęcherz,

ból przy oddawaniu moczu.

Rozpoznanie raka prostaty opiera się na badaniu fizykalnym (badanie per rectum), poziomie PSA (antygenu swoistego dla prostaty) we krwi oraz biopsji. Opcje leczenia obejmują zwykle radioterapię, hormonoterapię, chemioterapię oraz operacje.

Jak leczyć prostatę?

Problemy z prostatą mogą pojawić się u każdego mężczyzny, bez względu na wiek. Dlatego też bardzo ważne jest, aby panowie regularnie poddawali się badaniom profilaktycznym, które pozwolą na wczesnym etapie zdiagnozować dolegliwości, związane z gruczołem krokowym. Jaki lekarz leczy prostatę? Narządem tym, podobnie jak innymi problemami z układem moczowym, zajmuje się urolog. Podczas wizyty specjalista przeprowadza zawsze badanie fizykalne, pyta o dotychczasową historię medyczną, a także o choroby urologiczne w rodzinie, a następnie w razie potrzeby zleca dodatkowe badania. Należą do nich:

USG,

badanie moczu,

badanie krwi – morfologia i poziom antygenu PSA,

cystoskopia,

badania urodynamiczne,

rezonans magnetyczny,

biopsja prostaty.

Więcej o rekomendowanych badaniach prostaty.

Jak się leczy prostatę? Wybór metody jest zawsze dostosowywany do indywidualnych potrzeb pacjenta. Leczenie chorób gruczołu krokowego może obejmować:

Farmakoterapię, czyli przyjmowanie leków takich jak alfa-blokery i inhibitory 5-alfa-reduktazy. W przypadku bakteryjnego zapalenia prostaty są to antybiotyki i leki przeciwzapalne,

Operacje, mające na celu usunięcie fragmentów przerośniętego gruczołu, który uciska cewkę moczową.

W przypadku nowotworu leczenie prostaty polega na:

Hormonoterapii (przyjmowaniu leków hamujących wzrost nowotworu),

Chemioterapii,

Radioterapii.

Podsumowanie

Prostataodgrywa znaczącą rolę w życiu każdego mężczyzny. Zdrowy gruczoł krokowy przyczynia się do skutecznej funkcji rozrodczej, a także do kontroli przepływu moczu. Należy jednak wiedzieć, że wraz z wiekiem rośnie ryzyko wystąpienia problemów z prostatą, takich jak łagodny rozrost prostaty, zapalenie prostaty czy rak prostaty, więc panowie powinni regularnie odwiedzać urologa i kontrolować stan swojego zdrowia.

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/viewFile/12061/9939 [Dostęp: 2.02.2024]

Kolka nerkowa to jeden z najbardziej nieprzyjemnych rodzajów bólu, którego doświadcza człowiek. Może przytrafić się każdemu niezależnie od wieku i stylu życia. Podpowiadamy, jak jej zapobiegać i efektywnie reagować, gdy wystąpi.

Co to jest kolka nerkowa? Definicja

Kolka nerkowa, znana medycznie jako ból kolkowy nerek, jest rodzajem intensywnego bólu, który pojawia się, gdy kamień nerkowy blokuje drogi moczowe. Często stanowi jeden z objawów wskazujących na poważny problem w układzie moczowym. Nie należy więc ignorować nieprzyjemnego bólu.

Kolka nerkowa – objawy

Głównym i najbardziej rozpoznawalnym objawem kolki nerkowej jest intensywny, nagle pojawiający się ból. Zazwyczaj rozpoczyna się z boku lub w tylnej części tułowia, poniżej żeber i może promieniować w dół brzucha aż do pachwin i genitaliów. Jak boli kolka nerkowa? Ból często opisywany jest jako kłujący lub pulsujący. Jego intensywność może się wahać – od umiarkowanej do tak silnej, że staje się nie do zniesienia. Innymi symptomami są:

nudności i wymioty, 

trudności w znalezieniu wygodnej pozycji,

ból podczas oddawania moczu,

częstomocz, 

obecność krwi w moczu,

gorączka i dreszcze.

Objawy kolki nerkowej mogą różnić się intensywnością i charakterem w zależności od wielkości, rodzaju i lokalizacji kamienia, a także indywidualnych cech pacjenta. Niektórzy doświadczają tylko lekkiego dyskomfortu, podczas gdy inni będą cierpieć na ekstremalny ból. Trzeba przy tym pamiętać, że symptomy kolki nerkowej mogą być podobne do innych poważnych schorzeń, takich jak zapalenie wyrostka robaczkowego, zapalenie pęcherzyka żółciowego czy nawet zawał serca, dlatego istotna jest niezwłoczna konsultacja medyczna.

Jakie są rodzaje kolki nerkowej?

Kolka nerkowa, chociaż ogólnie rozumiana jako jeden stan, może przyjmować różne formy w zależności od przyczyny i lokalizacji problemu w układzie moczowym. Określenie rodzaju kolki nerkowej wpływa na efekty leczenia, ponieważ każdy typ może wymagać innej interwencji. Na przykład w przypadku kolki spowodowanej kamieniami moczowymi leczenie często skupia się na rozdrobnieniu kamieni i ich usunięciu, natomiast w przypadku kolki infekcyjnej kluczowa może być antybiotykoterapia.

Rodzaje kolki nerkowej:

kolka nerkowa spowodowana kamieniami moczowymi tworzącymi się w nerkach;

kolka nerkowa bez kamieni, występująca z powodu skurczu mięśni gładkich dróg moczowych, zwężenia moczowodu lub innych anomalii anatomicznych;

kolka nerkowa infekcyjna powstająca w wyniku infekcji dróg moczowych, często towarzyszy jej zakażenie i ból;

kolka nerkowa urazowa spowodowana uszkodzeniem nerek lub dróg moczowych w wyniku urazu.

Jakie są przyczyny powstawania kolki nerkowej?

Główną przyczyną kolki nerkowej są kamienie nerkowe, czyli twarde masy mineralne, które formują się w nerkach z substancji znajdujących się w moczu. Kiedy zaczynają się poruszać wzdłuż dróg moczowych, mogą powodować blokady, prowadząc do wzrostu ciśnienia w nerkach i intensywnego bólu. Dolegliwość może być jednak manifestacją innych chorób.

Kolka nerkowa – przyczyny

Wśród pozostałych powodów pojawienia się kolki nerkowej wymienia się:

zwężenie moczowodu,

infekcje dróg moczowych,

choroby układu moczowego – torbiele nerkowe, nowotwory nerek czy kamica pęcherzowa, 

czynniki żywieniowe (dieta bogata w sól, białko zwierzęce i pokarmy bogatoszczawianowe, np. szpinak, buraki),

otyłość,

cukrzycę typu 2,

czynniki genetyczne,

leki, suplementy (zwłaszcza zawierające wapń), środki przeczyszczające.

Kiedy koniecznie trzeba udać się do szpitala?

Kolka nerkowa często wymaga natychmiastowej pomocy medycznej. Specjaliści dzięki wykonaniu odpowiednich badań diagnostycznych mogą ustalić przyczynę bólu i zdecydować o najlepszym sposobie leczenia. Interwencja medyczna jest niezbędna, gdy wystąpią:

intensywny i długotrwały ból, 

obecność krwi w moczu,

wysoka gorączka i dreszcze,

nudności i wymioty,

niezdolność do oddawania moczu,

nieustępujące objawy pomimo leczenia domowego.

Leczenie kolki nerkowej

Podstawowym elementem w leczeniu kolki nerkowej jest zastosowanie leków przeciwbólowych i rozkurczowych. W niektórych przypadkach, gdy kamienie nerkowe są zbyt duże, aby same przeszły przez drogi moczowe, konieczne może być leczenie interwencyjne.

Podsumowanie

Kolka nerkowa może znacząco wpływać na jakość życia, powodując intensywny ból i dyskomfort. Można ją jednak efektywnie leczyć, a nawet zapobiegać jej wystąpieniu poprzez odpowiednie działania. Profilaktyka w kolce nerkowej opiera się głównie na zdrowym stylu życia i diecie, czyli odpowiednim nawodnieniu, ograniczeniu spożycia soli i białka zwierzęcego, a także utrzymaniu zdrowej wagi. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku wystąpienia objawów takich jak intensywny ból, krew w moczu, gorączka, czy problemy z oddawaniem moczu, konieczna jest szybka konsultacja medyczna. 

Źródła: 

https://www.mp.pl/pacjent/objawy/51914,kolka-nerkowa [dostęp: 17.01.2024]

https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-ukladu-wydalniczego,kolka-nerkowa—przyczyny–objawy-i-leczenie,artykul,1576888.html [dostęp: 17.01.2024]

https://www.mp.pl/pacjent/nefrologia/choroby/chorobyudoroslych/51945,kamica-nerkowa [dostęp: 17.01.2024]

https://wylecz.to/uklad-moczowo-plciowy/kolka-nerkowa/ [dostęp: 17.01.2024]

http://www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2341 [dostęp: 17.01.2024]

Kamienie nerkowe to złogi różnych związków chemicznych, gromadzące się w różnych częściach układu moczowego – głównie w nerkach, ale też w moczowodzie i pęcherzu moczowym. Jak jednak powstają, czym się od siebie różnią i co sprzyja ich osadzaniu?

Powody powstawania poprzez identyfikację rodzajów kamieni nerkowych

Kamienie nerkowe to jedno z najbardziej bolesnych schorzeń układu moczowego. Powstają w wyniku skupiania się nadmiaru minerałów i soli w nerkach lub drogach moczowych. Kiedy wspomnianych substancji w moczu jest zbyt wiele, nerki nie są w stanie ich wyfiltrować i nie zostają w sposób naturalny wydalone z organizmu. Zamiast tego tworzą się  niewielkie kryształki, które z czasem łączą się i nawarstwiają, przyjmując postać piasku, a następnie kamieni. Czasem proces trwa latami, bywa jednak, że zajmuje tylko kilka tygodni. 

Co jednak istotne, istnieją różne rodzaje kamieni nerkowych, a przyczyny ich powstawania mogą się różnić w zależności od ich składu. Najczęściej spotykane są:

kamienie szczawianowo-wapniowe, 

kamienie fosforanowo-wapniowe,

kamienie moczanowe,

kamienia cystynowe. 

W większości przypadków nadmiar tych składników w moczu spowodowany jest niewłaściwą dietą, jednak czasem są wynikiem innych chorób lub czynników genetycznych. 

Dowiedz się więcej, skąd się biorą kamienie nerkowe

Kamienie szczawianowo-wapniowe

Kamienie szczawianowo-wapniowe charakteryzują się dużą zawartością wapnia i szczawianów. Zwykle mają gładką powierzchnię i ciemną barwę – brunatną, szarą lub czarną. Przyczyną powstawania kamieni szczawianowo-wapniowych często jest stosowanie diety bogatej w białko pochodzenia zwierzęcego i wapń (w tym nadmierne spożywanie takich produktów jak mięso, mleko i sery), a także w produkty zawierające szczawiany (szpinak, szczaw, botwinka, mocna herbata). Ponadto kamienie szczawianowo-wapniowe mogą być skutkiem dziedzicznych predyspozycji genetycznych, a także stanowić pokłosie innych chorób, np. cukrzycy.

Kamienie fosforanowo-wapniowe

Kamienie fosforanowo-wapniowe to złogi, których powstawanie często wiąże się z przewlekłymi infekcjami układu moczowego, prowadzącymi do zmiany pH moczu. Sprzyja to osadzaniu się fosforanów i wapnia tworzących kamienie. Kamienie fosforanowo-wapniowe mogą być również spowodowane przez zaburzenia metaboliczne. Specyficznym rodzajem kamieni fosforanowych są kamienie struwitowe, które tworzy fosforan magnezowo-amonowy. Mają żółtą barwę i są bardzo kruche, a występują głównie u osób z przewlekłymi chorobami nerek. 

Kamienie moczanowe

Kamienie moczanowe powstają w sytuacji, gdy w moczu znajduje się zbyt duże stężenie kwasu moczowego. Mają barwę ciemnobrunatną i posiadają gładką powierzchnię.  Przeważnie dotykają osoby, w których diecie dominują produkty pochodzenia zwierzęcego. Do czynników ryzyka powstawania kamieni moczanowych należy również picie zbyt małej ilości płynów i związanej z tym małej objętości moczu, niedobór magnezu, a także występowanie niektórych chorób. Należą do nich między innymi: zespół Lescha i Nyhana, choroby przerostowe układu krwiotwórczego, pierwotna dna moczanowa czy przewlekłe biegunki. 

Kamienie cystynowe

Kamienie cystynowe powstają na skutek gromadzenia się w moczu cystyny, czyli aminokwasu wchodzącego w skład budujących nasz organizm białek. Do takiej sytuacji dochodzi zwykle, gdy pH moczu jest zbyt niskie – cystyna lepiej rozpuszcza się bowiem w środowisku zasadowym. Kamienie cystynowe charakteryzuje heksagonalny kształt, żółty kolor i miękka struktura. Tego typu złogi mają zazwyczaj podłoże genetyczne, choć ryzyko tworzenia się kamieni cystynowych wzrasta również u osób przebywających przez długi czas w suchym i gorącym klimacie. 

Potencjalnie zaniedbania prowadzące do kamicy moczowej

Zaniedbanie tematu kamieni nerkowych i brak reakcji na ich pojawienie się, czyli niepodjęcie właściwego, przyczynowego leczenia może przynieść szereg nieprzyjemnych konsekwencji. Najbardziej dokuczliwe i nieprzyjemne to:

ataki kolki nerkowej (link – Czym jest kolka nerkowa?), spowodowanej zablokowaniem przez kamień moczowodu,

uporczywy ból,

trudności w oddawaniu moczu (skąpomocz, bezmocz, krwiomocz).

W krytycznych przypadkach pojawić się może także sepsa i trwałe uszkodzenie nerek.   

Dowiedz się więcej na temat objawów kamicy nerkowej (link)

Podsumowanie

Kamienie nerkowe i powodowana przez nie kamica moczowa to schorzenie niezwykle uciążliwe i bolesne. Mając jednak na uwadze sposoby powstawania różnych rodzajów złogów, można zawczasu wprowadzić w swoim życiu zmiany, zapobiegające pojawieniu się kamieni nerkowych. Mowa przede wszystkim o przestrzeganiu zdrowej diety, piciu dużej ilości płynów i optymalnej suplementacji.

Źródła:

https://openin.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=149:vademecum-kamieni-nerkowych&catid=35:postepy-farmacji&Itemid=213. [dostęp: 11.01.2024]

http://www.urologiapolska.pl/artykul.php?2935. [dostęp: 11.01.2024]

https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/012/284/original/36-47.pdf?1473160897. [dostęp: 11.01.2024]

Kamica nerkowa to przypadłość dotykająca dużą część społeczeństwa – dotyka ok. 10% mężczyzn i 5% kobiet, głównie w wieku 30-40 lat. Jest to więc problem bardzo powszechny i jeszcze bardziej dokuczliwy. Jej głównymi objawami są kolka nerkowa i ból przy oddawaniu moczu, ale lista symptomów na tym się nie kończy. Czym są kamienie nerkowe, jak powstają i jak im zapobiec? 

Czym są kamienie nerkowe?

Kamienie nerkowe, inaczej zwane złogami, powstają z minerałów obecnych w moczu każdego człowieka. Jeśli tych substancji jest zbyt wiele, to roztwór staje się przesycony i nie są one w stanie całkowicie się rozpuścić. W efekcie tworzą się mikroskopijne kryształki, które później łączą się ze sobą, powiększając się do coraz większych rozmiarów. Takie złogi są bardzo trudne do wydalenia, dlatego zalegają w nerkach (zazwyczaj w kielichach lub miedniczce nerkowej) i stopniowo się nawarstwiają. Powodują liczne dolegliwości, w tym silny ból i kolkę nerkową. Zdarza się również, że kamienie nerkowe przemieszczają się do dalszych odcinków układu moczowego – moczowodu lub pęcherza, gdzie mogą utknąć i wymagać usunięcia drogą chirurgiczną.

Co powoduje powstawanie kamieni w nerkach?

Kamienie w nerkach powstają z naturalnie występujących w moczu substancji, głównie związków wapnia, szczawianu, kwasu moczanowego lub fosforanów. U zdrowego człowieka zwykle ich stężenie jest na tyle optymalne, że składniki są w naturalny sposób wydalane i nie tworzą złogów. Kiedy jednak styl życia i codzienne menu odbiegają od ideału, praca układu moczowego może zostać zaburzona i prowadzić właśnie do powstawania kamieni nerkowych. 

Biorąc pod uwagę względy typowo medyczne, kamienie w nerkach mogą powstawać, gdy występuje u nas m.in.:

zbyt niskie lub zbyt wysokie pH moczu,

duże stężenie w moczu substancji kamicorodnych, np.: wapń, kwas moczowy, kwas szczawiowy, cystyna,

duża gęstość względna moczu,

małe stężenie substancji o działaniu ochronnym, np. magnezu.

Wskazane wyżej przyczyny kamicy nerkowej mogą mieć różne podłoże, choć najczęściej dolegliwość ta spowodowana jest przez niezdrowe nawyki żywieniowe. Mowa tutaj o spożywaniu dużych ilości produktów pochodzenia zwierzęcego (głównie czerwonego mięsa), piciu zbyt małej ilości płynów czy diecie bogatej w szczawiany (szpinak, szczaw, mocna herbata, botwina). 

Bywa jednak, że kamienie nerkowe pojawiają się również u osób prowadzących odpowiedzialny tryb życia. Wówczas przyczyn należy szukać głębiej, bo kamica nerkowa może być pokłosiem dziedzicznych chorób układu moczowego,  infekcji bakteryjnych, nadczynności przytarczycy, a nawet gruźlicy i osteoporozy. Do czynników ryzyka powstawania kamieni w nerkach należy także przyjmowanie niektórych suplementów diety (np. dużych dawek wapnia, witaminy D i C) oraz długie przebywanie w gorącym klimacie. 

Jakie dolegliwości towarzyszą kamicy nerkowej?

Osoby zmagające się z kamieniami nerkowymi najczęściej skarżą się na:

kolkę nerkową, czyli bardzo intensywny ból, zlokalizowany w okolicach lędźwiowych i promieniujący w kierunku pęcherza, spojenia łonowego i ud,

bezmocz lub skąpomocz,

ból i pieczenie przy oddawaniu moczu.

Kamica nerkowamoże dawać również inne, mniej oczywiste objawy, na pierwszy rzut oka przypominające klasyczną infekcję wirusową lub bakteryjną. Do takich symptomów należą nudności i wymioty, bladość skóry, zimny pot i gorączka.

Co zrobić, żeby nie nabawić się kamicy nerkowej?

Kamienie w nerkach to dolegliwość, która jest nie tylko bardzo nieprzyjemna, ale również ma tendencje do nawracania. Prawdopodobieństwo ponownego ataku kamicy nerkowej w ciągu 10 lat od jej pierwszego wynosi nawet 50%, dlatego też niezwykle ważna jest odpowiednia profilaktyka. Jakie zatem kroki podjąć, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się kamieni nerkowych? Najważniejsze z nich to:

dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu,

rezygnacja z picia wody wysokozmineralizowanej,

stosowanie diety niskobiałkowej i ubogiej w szczawiany,

ograniczenie spożycia soli,

optymalna suplementacja wapnia, witamin, magnezu,

regularne wykonywanie badań moczu.

Podsumowanie

Kamienie nerkowe tworzą się z substancji, naturalnie występujących w moczu i pojawić się mogą u każdego (więcej na ten temat we wpisie “Jak powstają kamienie nerkowe?”). Na kamicę nerkową i towarzyszącą jej kolkę, ból czy skąpomocz, szczególnie narażone są na nie jednak osoby, które piją zbyt mało płynów i nieprawidłowo się odżywiają. Warto więc zadbać o swoje nawyki, dietę i nawodnienie, aby kamienie w nerkach stały się dla nas mniejszym zagrożeniem. 

Źródła:

https://journals.viamedica.pl/renal_disease_and_transplant/article/view/10432. [dostęp: 11.01.2024]

https://openin.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=149:vademecum-kamieni-nerkowych&catid=35:postepy-farmacji&Itemid=213. [dostęp: 11.01.2024]

https://www.proquest.com/openview/1ece74eb387ef665d3a9d526db559eb9/1?pq-origsite=gscholar&cbl=5221235. [dostęp: 11.01.2024]

W dniach 16 – 17 października w Piasecznie odbył się, połączony z warsztatami, kongres poświęcony m. in. zagadnieniom związanym z rekonstrukcją cewki moczowej.

Spotkanie urologów to kolejne wydarzenie organizowane przez Szpital św. Anny w Piasecznie oraz działające w tej placówce Polskie Centrum Urologii Zaawansowanej URO.pl. Wśród zaproszonych specjalistów, którzy dzielili się z uczestnikami swoimi doświadczeniami, znaleźli się lekarze z Polski, USA, Indii oraz Portugalii m.in.: Francisco E. Martins, Pankaj Joshi, Dmitriy Nikolavsky, Marek Zawadzki, Jakub Dobruch, Michał Skrzypczyk i Maciej Oszczudłowski.

W ramach konferencji, poza udziałem w blokach teoretycznych, biorące udział osoby miały możliwość obserwowania na żywo przeprowadzanych przez ekspertów operacji:

plastyka cewki tylnej po leczeniu raka prostaty

plastyka cewki tylnej

zwężenie cewki moczowej

pierwszej w Polsce implantacji balonu Optilume®

plastyka cewki moczowej u kobiet

AUS (implant zwieracza cewki moczowej)

proteza prącia

Współorganizatorem konferencji była firma Meden-Inmed Sp. z. o. o.

Marek Zawadzki jest urologiem, liderem i współtwórcą Centrum Urologii Zaawansowanej URO.pl, a także ordynatorem Oddziału Urologii w szpitalu św. Anny w Piasecznie. W swojej pracy na szeroką skalę wykorzystuje małoinwazyjne techniki oraz przeprowadza innowacyjne operacje robotyczne. Jest specjalistą FEBU (Fellow of the European Board of Urology). Specjalizuje się m.in. w endourologii oraz diagnostyce i leczeniu chorób uroonkologicznych.

W środę 27 września nasz specjalista był gościem programu Dzień Dobry TVN. Jest to prowadzony na żywo program poświęcony informacjom, rozrywce, kulturze. Marek Zawadzki w trakcie trwania programu uczestniczył między innymi w czacie na żywo, gdzie odpowiadał na pytania telewidzów. Jego wieloletnie doświadczenie i rozległa wiedza pomogły rozwiać wiele mitów związanych między innymi z łagodnym przerostem prostaty.

Cały materiał wideo z wizyty w Dzień Dobry TVN dostępny jest pod tym linkiem

Marek Zawadzki, który na co dzień kieruje zespołem specjalistów Centrum Urologii Zaawansowanej URO.pl, zapoznał również widzów z nowoczesnymi procedurami medycznymi, stosowanymi w leczeniu łagodnego przerostu stercza, w tym metodą HoLEP

Wśród pytań kierowanych na czacie do naszego eksperta znalazły się między innymi kwestie związane z wiekiem, w którym mężczyźni powinni zadbać o wykonanie profilaktycznych badań prostaty. Widzowie pytali także o szczegóły nowoczesnych małoinwazyjnych metod leczenia przerostu stercza. Wśród pytań powiły się również te, dotyczące wpływu życia seksualnego na funkcjonowanie gruczołu krokowego.